Thanh Trúc, phóng viên RFA

Rick Nguyễn chụp trước văn phòng của anh ở Silicon Valley.

Hình do Rick Nguyễn cung cấp.

Một người gốc Việt thành công ở thung lũng Silicon

 

 

00:00/00:00

 

Bài học khởi nghiệp

Rick Nguyễn mong muốn chia sẻ về những khó khăn và kinh nghiệm của môt di dân gốc Á trên con đường khởi nghiệp tại thung lũng điện từ Silicon Valley, nơi công ty phân tích quảng cáo Spot Trender đang phát triển tính đến giờ gần 6 năm:

Em tên Nguyễn Lê Hiệp, 30 tuổi, sinh ở Việt Nam, qua Mỹ lúc 13 tuổi, sống ở Georgia trước  rồi tới California, học ở Homestead ở Sunnyvale, sau đó học ở Berkeley Class Of 2009 từ 2005 đến 2009.

Ra trường năm 2009, Rick Nguyễn trở về Việt Nam, sống và làm  việc trong nước một thời gian:

Lúc mới ra trường thì em về Việt Nam, làm việc ở đó khoảng sáu bảy tháng. Nói chung em về Việt Nam để hiểu mình là chính, em muốn coi mình từ đâu ra để tự hiểu được bản thân. Khi về Mỹ thì em làm cho vài công ty công nghệ để mà học nghề, nói chung là làm để học chứ không phải làm để kiếm tiền. Sau một năm thì em bắt đầu thấy tự tin và bắt đầu thành lập công ty của em.

Năm đầu khởi nghiệp thật vất vả vì phải học hỏi nhiều khả năng khác nhau trong tư cách một người đồng sáng lập công ty chứ không phải là nhân viên:

Mà nói chung mình cũng không quen ai có nhiều tiền nên vài năm đầu rất vất vả. Phải tự làm, phải tự học cách chiêu hiền đãi sĩ, tự học cách kiếm vốn. Khổ thì rất là khổ nhưng mà làm rất là thích,  rất là thú vị. Tới năm ba  thì công ty bắt đầu có lợi nhuận, có tiền vô cho nên cũng đỡ hơn nhiều.

Trước khi mở công ty thì em gọi những khách hàng tiềm năng, hỏi họ là bạn cần cái gì, bạn có vấn đề nào lớn cần giải quyết, nếu mình giải quyết được thì bạn có thể trả mình bao nhiêu tiền. Khi đã có những Database đó mình có thể phân tích được cái gì khách hàng cần và cái gì khách hàng không cần. Rồi mình bắt đầu tạo ra sản phẩm, nếu có thể cung cấp dịch vụ này cho bạn thì bạn có thể trả mình bao nhiêu. Họ nói họ sẽ trả 100.000, 200.000 trong một năm. Từ đó là em mới mở công ty Spot Trender.

Logo của công ty Spot Trender. Hình do Rick Nguyễn cung cấp.

Sử dụng công nghệ mới nhất trong việc đánh giá khả năng thành công của các chiến dịch quảng cáo là khái niệm tương đối mới trên thị trường Mỹ lúc bấy giờ. Rick Nguyễn nói:

Kêu gọi vốn là một việc rất khó vì mình là người mới thành lập công đầu tiên, mình không có tiếng cũng không ai biết mình là ai. Thứ hai mình là di dân nên không ai tin mình, cho nên lúc đầu em với co-founder của em là Christopher South dùng tiền của mình bỏ vô. Nói chung là khó mà mình sống được thì mình sẽ phát triển được.

Tuy nhiên giai đoạn khởi nghiệp đầu tiên nhất, tức là trước Spot Trender, cũng là bài học thảm bại đầu tiên nhất của Rick Nguyễn cũng như Christopher South chính là QR Pitch với dịch vụ sử dụng Video nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp nâng cao kỷ năng quảng bá cũng như thu hút vốn đầu tư . Do không kiếm được thị trường cho dịch vụ này mà QR Pitch đành phải đóng cửa. May mắn là trước khi đóng cửa thì cả hai nhận được đơn đặt hàng của Intuit là nhà cung cấp Tax Software hàng đầu của Mỹ.

Đó cũng là lúc Rick Nguyễn và Chris  South cố tìm kiếm một công cụ nhằm nhanh chóng đánh giá một cách chính xác khả năng thanh công của chiến dịch quảng cáo mới. Với nguồn vốn ban đầu 30.000 đô la, cả hai đầu tư để thiết lập, hoàn thiện, cải tiến bằng cách áp dụng thêm những công nghệ mới. Công ty Spot Trender ó ra đời và phát triển từ đó:

Thông thường khi khách hàng gởi cho công ty phân tích một mẫu tin để đánh giá thì công ty này phải mất rất nhiều thời gian. Quá trình này trước đây mất tới 3 tuần, thậm chí lâu hơn tùy thuộc cở mẫu mà khách hàng mong muốn.Spot Trender dùng Thuật  Toán Xử Lý Ngôn Ngữ  gọi là Natural Language Processing để tự động hóa quá trình đánh giá phản hồi người tham gia.

Thay vì 3 tuần, dịch vụ Spot Trender  sẽ trả về cho khách hàng kết quả phân tích có độ tin cậy 95%  về mặt thống kê, trong vòng 3 giờ đồng hồ thay vì 3 tuần.  Spot Trender hướng tới những đối tượng khách hàng khá đa dạng, chủ yếu là những  công ty quảng cáo, những nhà chính trị hay những tổ chức phi chính phủ muốn kêu gọi người dân tham gia một chiến dịch mới. Không chỉ tiết kiệm thời gian, tăng độ tin cậy, dịch vụ Spot Trender chỉ bằng nửa giá so với các dịch vụ khác trên thị trường. Bọn em không cần trả lương cho các nhân viên phân tích bởi vì các bước đều được thực hiện một cách tự động bằng technology.

Trong vòng 2 năm vừa qua, doanh thu của Spot Trender tăng khoảng 200 đến 300% mỗi năm. Đối với Rick Nguyễn, đó là kết quả của chỉ 1 một phần giỏi nhưng tới 9 phần còn lại là sự may mắn.

Em và bạn đồng sáng lập cảm thấy rất may mắn vì đã lựa chọn vào thị trường này thay vì các thị trường tương đối đã bão hòa khác trên mạng xã hội.

Còn đối với Christopher South, hiện là CEO của công ty phân tích quảng cáo Spot Trender:

Tôi là Christopher South, hơn 5 năm về trước chúng tôi gặp nhau và cùng nhau khai sinh ra Spot Trender. Có thể nói được làm việc chung với Rick là một điều vui. Rick và tôi đã mang những ý tưởng và cái nhìn khác nhau khác nhau vào một công việc, và khi một toán chuyên viên thiện nghệ được hình thành thì với tôi nó đã dẫn tới thành quả mà Spot Trender gặt hái được ngày hôm nay.

May mắn mỉm cười

Christopher South (trái) và Rick Nguyễn. Hình do Rick Nguyễn cung cấp.

Vẫn theo lời người đồng sáng lập công ty với  Rick Nguyễn, hiện tại Spot Trender đã có thể chen chân góp mặt cùng các công ty quảng cáo tầm cỡ như Comscore, Nielsen, Ace Metrix ở Silicon Valley và những nơi khác.

Chuyện khởi nghiệp của Rick Nguyễn hay Nguyễn Lê Hiệp lọt vào mắt xanh VJS Vietnam Journal Of Science của một nhóm bạn trẻ, đúng ra là các nghiên cứu sinh từ  Việt Nam sang Hoa Kỳ hoàn tất việc học theo chương trình VEF Quĩ Giáo Dục Việt Nam.

Bạn Lâm Thiều, một trong những người chủ trương VJS Vietnam Journal Of Science mà Thanh Trúc từng giới thiệu đến quí thính giả, giải thích lý do vì sao VJS chọn đăng bài về Rick Nguyễn và Spot Trender:

Bọn em chọn anh Rick Nguyễn vì  anh ấy là một người trẻ đến từ Việt Nam. Thứ hai là  một người Start Up từ Silicon Valley, sản phẩm của anh đúng là một sản phẩm rất chi là mới, một bước đột phá so với các quảng cáo thông thường.  Rick Nguyễn là một nhân vật rất thú vị để có thể khai thác và viết nên câu chuyện về một người trẻ dám dấn thân và sẵn sàng đổi tất cả để theo đuổi đam mê của mình. Em nghĩ các bạn trẻ Việt Nam nếu muốn học tập về tinh thần khởi nghiệp thì có thể trao đổi cùng anh ấy.

Còn Rick Nguyễn thì luôn tự nhận là mình hay không bằng hên, khả năng diễn đạt tiếng Việt còn yếu và mọi sự anh có được ngày hôm nay là nhờ “ thiên  thời, địa lợi, nhân hòa". Được hỏi bạn hiểu thế nào về Start Up ở Việt Nam hiện cũng đang được nói tới như một phong trào, Rick Nguyễn trả lời:

Em được biết bên Việt Nam phong trào khởi nghiệp đang càng ngày càng nở rộ nhưng môt doanh nghiệp hình thành ở Việt Nam thì khó đủ sức bật để vươn ra toàn cầu như những công ty khởi nghiệp ở Silicon Valley.

Trong trường hợp mà các bộ ngành muốn hỗ trợ cho các doanh nghiệp mới, nếu có thể gởi các bạn trẻ đang khởi nghiệp từ Việt Nam sang đây để quan sát và làm việc trong 6 tháng thì có thể giúp ích được cho họ rất nhiều. Ngoài ra, việc biên soạn và thực thi các Luật về bản quyền trí tuệ và Luật Thuế một cách hợp lý cũng rất là quan trọng để tạo nên tự do kinh tế cho các doanh nghiệp ở Việt Nam phát triển, nhất là những công ty công nghệ.

Sau cùng, nếu có một lời nhắn nhủ nào đến các bạn trẻ trạc tuổi mình ở bên nhà, Rick Nguyễn nói anh chỉ muốn chia sẽ kinh nghiệm thất bại của mình đối với QR Pitch, tiền thân của Spot Trender, để nhớ  khởi nghiệp một công ty cũng giống như người còn đi học, nghĩa là  phải làm bài tập ở nhà cho thật kỹ trước khi đến lớp:

Trước khi bắt tay xây dựng doanh nghiệp phải nên tìm hiểu thật kỹ dịch vụ và sản phẩm của bạn sẽ giải quyết được vấn đề gì, giải pháp này lớn như thế nào, bạn cần những gì để biến ý tưởng của mình. Hãy tìm khoảng 25 tới 30 khách hàng tiềm năng, hỏi về như cầu của họ và hỏi xem họ có hứng thú gì, họ có vui lòng đầu tư cho sản phẩm của bạn hay không. Đừng làm việc chỉ theo phong trào, không nên vội vàng đầu tư vào một ý tưởng quá xa rời thực tế.

Đạo đức bản thân và tinh thần học hỏi cũng là những  yếu tố cần thiết trong khởi nghiệp và kinh doanh, Rick Nguyễn khẳng định:

Ông bà ta có câu “gần mực thì đen gần đèn thì sáng” hãy dành thời gian trò chuyện cùng những người thành công  vượt bực so với bạn, những người mà bạn ngưỡng mộ hay có những phầm chất mà bạn thán phục. Em thường đến các sự kiện có các CEO của những công ty lớn như Fortune 1.000, chắc chắn em là người ngốc nghếch nhất ở những sự kiện đó nhưng nhờ vậy em học được rất nhiều từ những đàn anh đàn chị đi trước.

Điểm cuối em nghĩ rất cần thiết cho người khởi nghiệp là sự chuyên tâm cho mục tiêu duy nhất của mình và phải có tinh thần trách nhiệm tối đa cho công việc, hai đức tính tốt nhất trong việc khởi nghiệp của mình.