Ung thư não: glioblastoma

Tại sao loại bệnh ung thư não glioblastoma này lại rất khó chữa trị?

Não bộ được cấu tạo bởi hai loại tế bào: một là tế bào thần kinh gọi là “neuron,” và nhóm tế bào kia gọi là “neuroglia” tức là “glial cells.” Theo nguồn gốc tiếng Hy Lạp, “glia” có nghĩa là “keo dán” (glue). Glia cells là những tế bào hỗ trợ cho tế bào thần kinh, tập hợp những tiểu loại khác nhau như: oligodendrocytes, astrocytes, ependymal cells, microglia, Schwann cells và satellite cells. Nhiệm vụ của những tế bào hỗ trợ glial cells gồm có:


1. Bao bọc chung quanh tế bào thần kinh và giữ cho tế bào thần kinh được cố định, đại khái như chất hồ hay xi-măng giữ những viên gạch lại với nhau.

2. Cung cấp nguồn dinh dưỡng và oxygen cho tế bào thần kinh.

3. “Cách ly” những tế bào thần kinh, giống như lớp vỏ bọc ngoài dây điện, để tránh bị chạm điện.

4. Loại trừ các chất độc, vi khuẩn có hại đến tế bào thần kinh, cũng như dọn dẹp các tế bào thần kinh đã chết.

Ung thư não, glioblastoma, nguồn gốc từ tế bào glial cells, là loại ung thư não độc hại nhất. Do áp suất trong đầu tăng dần khi khối u tăng trưởng, triệu chứng thay đổi từ từ, rất lờ mờ như bị nhức đầu, thay đổi tánh tình, nôn mửa, kinh phong, và một số triệu chứng giống như bị tai biến não như bị tê nửa mình, mất trí nhớ, á khẩu, hay mất thị giác… Những triệu chứng này có thể tiến triển rất nhanh khi bệnh trở nặng và đi đến hôn mê.
 
Người ta cũng chưa hiểu rõ tận nguồn của nguyên nhân gây ra bệnh. Tuy nhiên, những đột biến về gene, yếu tố môi trường, hoặc do đã từng được chữa trị bằng phóng xạ radiation therapy. Tuy nhiên, cũng như đa số các loại ung thư, tuổi tác là yếu tố nguy cơ chính. Cho dù ung thư não glioblastoma có thể xảy ra cho mọi lứa tuổi nhưng số lượng người bị ung thư tăng dần theo tuổi tác.

Ung thư não được phát hiện vào khoảng 5 trong 100,000 người, khoảng 20,000 người mỗi năm và chiếm độ 15% trong các loại ung thư não khác. Đa số bệnh nhân thuộc lứa tuổi trên 64, đàn ông bị nhiều hơn đàn bà. Từ khi phát hiện, bệnh nhân sẽ bị tử vong trong vòng 12 đến 15 tháng, dưới 3% sống quá 5 năm. Đó là với chữa trị tận tình, còn trong trường hợp không được chữa trị gì cả, không ai sống quá 3 tháng.

Các phương pháp chẩn bệnh và định bệnh hiện nay gồm có CT scan, MRI scan, và tissue biopsy. Vì trên hình ảnh MRI, bướu u có thể trông giống như bị nhiễm trùng abscess, hoặc bệnh hoại tế bào thần kinh multiple sclerosis, hay bệnh ung thư di căn từ những nơi khác, cho nên để biết được chính xác, cần phải làm biopsy như trong trường hợp ông Mc Cain, “mổ để lấy cục máu” trong não, và đã xác nhận là có bệnh ung thư não.

Cũng như hầu hết các loại ung thư, chữa trị bao gồm: mổ để lấy sạch khối u, hóa chất trị liệu chemotherapy, và phóng xạ trị liệu radiotherapy.

Giải phẫu để lấy khối u là một vấn đề khó khăn, vì khối u mọc ra những rễ phụ len lỏi vào mô não chung quanh, rất khó để phân biệt giữa những mô tế bào bình thường và ung thư và biên giới của hai bên không được rõ rệt. Nếu không lấy sạch tế bào ung thư thì bệnh sẽ tái phát, còn lấy lầm tế bào bình thường thì sẽ gây hư hao cho não bộ. Chữa trị với hóa trị (chemotherapy) hay xạ trị (radiation) chỉ có thể làm chậm bước tiến của ung thư đôi chút mà thôi.

Lý do các phương pháp chữa trị ung thư não glioblastoma rất khó hiệu nghiệm vì:

1. Những tế bào ung thư não không có phản ứng hữu hiệu với tất cả các phương cách trị liệu.

2. Não bộ dễ bị hư hao vì các phương pháp pháp trị liệu.

3. Não bộ thiếu khả năng phục hồi nhất so với các cơ phận khác trong cơ thể.

4. Bộ não được bảo vệ bởi một hệ thống rào cản bảo vệ não gọi là “blood-brain barrier” ngăn chặn thuốc men xâm nhập vào trong não.

Nói chung thì dù với phương pháp chữa trị nào đi chăng nữa, tuổi thọ trung bình kéo dài được khoảng 12 tháng: với người dưới 50 tuổi sống được 17 tháng và cho người trên 50 được 8 tháng.

Theo công ty Informa Pharma Intelligence, hiện đang có 87 phương pháp chữa trị đang được thí nghiệm và có thể được cho áp dụng trong tương lai rất gần. Một số thuốc giống như thuốc chủng ngừa, một số kết hợp với chữa trị gene, đưa những gene có thể hủy hoại tế bào ung thư vào trong khối u để nhắm trực tiếp hủy diệt tế bào ung thư mà thôi. Đại khái giống như dùng các loại virus đặc chế để cho tấn công, xâm nhập, “nhiễm trùng” và hủy diệt các tế bào ung thư.

Một số ví dụ tiêu biểu gồm có:

1. Một loại thuốc mới có tên là Gleolan vừa mới được cơ quan FDA cho phép, giúp bác sĩ có thể phân biệt được mô tế bào ung thư trong khi mổ bằng cách “thắp sáng” những tế bào ung thư nầy.

2. Một kết hợp giữa hai loại thuốc “cổ điển” của ngành chữa trị ung thư, là, Avastin, chống sự sanh sản của những mạch máu nuôi ung thư, và thuốc Rintega giúp hệ thống miễn nhiễm phát hiện ra tế bào ung thư để giết.

3. Thuốc Berubicin trực tiếp khống chế loại ung thư não, glioblastoma, công hiệu khoảng 44%.

4. Trung tâm chữa trị ung thư M.D. Anderson Cancer đang hợp tác với dược phòng Moleculin Biotech với loại thuốc có tên là WP1066, giúp hệ thống miễn nhiễm tiêu diệt tế bào ung thư.

5. Một nghiên cứu gần đây đăng trên tờ báo y khoa Journal of Experimental Medicine, đang tìm cách biến chế siêu vi trùng Zika, là loại siêu vi làm hư hại não bộ của thai nhi, trở thành vũ khí để hủy diệt tế bào ung thư não ./.