Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken tại sân bay Dublin, Ireland, ngày 13/04/2023, trước khi bay sang Hà Nội, Việt Nam. AP - Andrew Harnik

Trên đường tới Tokyo Nhật Bản họp hội nghị G7, ngoại trưởng Mỹ Anthony Bliken hôm nay 14/04/2023 công du Việt Nam theo lời mời của đồng nhiệm Việt Nam Bùi Thanh Sơn. 

Đây là chuyến công du Việt nam đầu tiên của ngoại trưởng Anthony Bliken, sau chuyến thăm của phó tổng thống Mỹ Kamala Harris cuối tháng 8/2021. Trong 3 ngày thăm Việt Nam, ngoại trưởng Mỹ có các cuộc gặp với các lãnh đạo Việt Nam, trong bối cảnh kỷ niệm 10 năm hai nước thiết lập quan hệ đối tác toàn diện. Theo nhận định của Reuters, chuyến đi của ngoại trưởng Blinken còn nhằm thúc đẩy nâng cấp quan hệ hai nước lên tầm đối tác chiến lược, mở rộng hợp tác, đặc biệt là trong lĩnh vực quốc phòng. 

Việt Nam cố giữ thế cân bằng giữa Mỹ và Trung Quốc

Trong bối cảnh cuộc cạnh tranh chiến lược Mỹ -Trung diễn ra gay gắt, Việt Nam đối mặt với một vấn đề tế nhị là làm sao mở rộng quan hệ với Mỹ mà không gây khó chịu cho người láng giềng khổng lồ Trung Quốc. 

Việt Nam một mặt vẫn lo ngại sự gia tăng sức mạnh của Trung Quốc, đặc biệt ở Biển Đông, nơi đang có những tranh chấp chủ quyền, lãnh thổ giữa hai nước, mặt khác lại phải tính đến mối quan hệ thương mại sống còn với Trung Quốc. 

Trong chiến lược với Châu Á -Thái Bình Dương nhằm ngăn chặn đà bành trướng ảnh hưởng của Trung Quốc, Hoa Kỳ đang nỗ lực tăng cường hiện diện trong khu vực bằng nhiều mối quan hệ liên minh, liên kết về kinh tế cũng như quân sự. 

Hoa Kỳ đã đề cập đến việc nâng cấp quan hệ với Việt nam từ thời chính quyền Donald Trump. Dưới thời tổng thống Joe Biden, vấn đề nâng cấp quan hệ từ đối tác toàn diện lên thành đối tác chiến lược đã được gợi lại. Cuối tháng 3 vừa qua, tổng thống Mỹ Joe Biden và tổng bí thư đảng Cộng Sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng đã có cuộc điện đàm. Theo giới phân tích, được Reuters trích dẫn, dường như Việt Nam đã bắt đầu sẵn sàng cải thiện quan hệ tuy không chính thức nói ra. Chuyến thăm lần này của ngoại trưởng Blinken có thể là dịp để hai bên thảo luận về hồ sơ này. 

Tuy nhiên, nhân quyền vẫn luôn luôn là vấn đề khá tế nhị trong quan hệ song phương. Vài giờ trước chuyến công du của ông Blinken, phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Mỹ đã lên án chính quyền Hà Nội vừa kết án 6 năm tù một nhà hoạt động Việt Nam, đồng thời lưu ý là quan hệ đối tác giữa hai nước chỉ có thể được phát huy hết tiềm năng nếu vấn đề nhân quyền được cải thiện.