Cha thánh Gioan Don Bosco : Bạn thanh thiếu niên nghèo

( Di ngôn của Cha Thánh Gioan Don Bosco )

Một đêm trong giấc mơ, Gioan Don Bosco thấy mình đứng giữa bọn trẻ đang đánh nhau và chửi thề. Cậu cố gắng hết sức khuyên can chúng, nhưng chúng không nghe. Đột nhiên cậu thấy một người y phục trắng tinh tiến về phía cậu. Người ấy mỉm cười nói với cậu :

-Bằng tình yêu em sẽ biến chúng nên bạn hữu của em. Em sẽ chỉ cho chúng biết đời sống ngoan hiền. 

-Nhưng thưa ông, cháu chỉ là một đứa trẻ nghèo nàn và dốt nát !

-Qua sự vâng lời và chăm chỉ học hành em sẽ làm được điều đó !

-Thưa ông, ông là ai ?

-Ta là Con Đức Trinh Nữ mà mẹ em đã dạy em phải cầu nguyện với Người hằng ngày. Em hãy xin Mẹ Ta giúp đỡ !

Và ô kìa! Đức Mẹ xuất hiện với vẻ dịu hiền. Mẹ nói với Don Bosco :

-Con hãy nhìn xem !

Don Bosco theo tay Mẹ chỉ thấy một đoàn thú dữ. Đức Mẹ phán tiếp :

-Như Mẹ xử với các giống thú rừng này thế nào, con hãy theo đó mà xử với các trẻ em như vậy.

Tự nhiên bày thú dữ trở nên đàn chiên ngoan hiền, sẵn sàng chờ đợi chủ chiên dẫn ra đồng cỏ xanh tươi. Từ giấc chiêm bao đó cậu hiểu sứ mạng đời mình là phục vụ thanh thiếu niên…

Gioan Don Bosco sinh 16/8/1815 tại miền quê nước Ý, gần thành Turin, con một gia đình nông dân nghèo khó, mồ côi cha từ lúc 2 tuổi. Mẹ cậu phải vất vả nuôi dưỡng các con. Để giúp mẹ, cậu cũng phải vất vả làm việc nên bị thất học nhiều năm. Tuy nhiên với trí thông minh và tâm hồn đạo hạnh, cậu có nhiều phương cách để ngăn cản bạn bè làm điều mất lòng Chúa. Với một số tài khéo sẵn có, cậu lôi kéo sự chú ý của đám trẻ, rồi dần dần hướng dẫn tâm hồn chúng về điều hay lẽ phải. 

Ngày kia, Don Bosco được mẹ dẫn đi coi xiệc. Cậu chăm chú ngắm nhìn những người biểu diễn, một ý tưởng đẹp đến với cậu. Khi về nhà cậu chăng sợi giây giữa hai thân cây, rồi tập đi trên sợi giây căng thẳng. Té lên té xuống, em cậu cười khúc khích, nhưng cậu nhất định không nản chí. Sau mỗi lần té nhào, cậu lại đọc 1 kinh Kính Mừng, rồi lại leo lên sợi giây tập tễnh đi tiếp. Thế mà chẳng bao lâu cậu có thể đi trên sợi giây cách dễ dàng.

Tập xong tài nghệ này, cậu lại tập sang tài nghệ khác của người làm xiệc. Cuối cùng, vào một tối Chúa Nhật , cậu mời một số người đến xem trình diễn. Họ ngạc nhiên thích thú, vỗ tay tán thưởng liên hồi. Nhưng ẩn sau cuộc giải trí lành mạnh đó, cậu còn có động lực khác thúc đẩy. Xen kẽ các tiết mục trình diễn tài nghệ, cậu hát những bài Thánh ca kính Đức Mẹ. Mọi người hiện diện đều hợp giọng thánh thót dâng vút trời cao. Thế rồi cậu hô hào mọi người :

-Nào, xin quí vị vui lòng cùng đọc kinh Mân Côi trong khi cháu trình diễn, nếu không cháu sẽ té nhào xuống đất bể đầu mất !

Họ nghe theo lời cậu và bắt đầu cầu nguyện. Cuối cuộc trình diễn, Don Bosco nhắc lại bài giảng của Cha xứ trong Thánh lễ sáng hôm đó. Mọi người ra về trong hân hoan.

Từ nhỏ, Don Bosco đã nuôi mộng trở thành Linh mục. Nhưng tự biết thân mình con nhà nghèo, nếu xin đi học, mẹ cậu sẽ phải vất và tần tiệm rất nhiều. Cậu không muốn mẹ phải hy sinh như thế, nhưng mẹ cậu là người tốt lành hiểu ý con. Bà nói đừng băn khoăn lo lắng về bà, nhưng hãy lo thực hiện điều Chúa muốn nơi cậu :

-Mẹ sinh ra nghèo khó, hiện sống túng nghèo và muốn chết trong nghèo hèn !

Kết quả, Don Bosco được nhập tiểu chủng viện lúc 16 tuổi. Trong đời chủng sinh bất kỳ lúc nào có giờ rảnh, cậu xin phép được tụ họp bọn trẻ mồ côi, rách rưới, rồi dẫn chúng ra đồi cỏ vui chơi và dạy giáo lý cho chúng.

Sau khi lãnh chức Linh Mục, Cha Don Bosco trở về làng dâng lễ mở tay. Cả làng, già trẻ lớn bé hớn hở đến dự lễ và chúc mừng Cha mới. Mẹ Tân Linh Mục mắt trào lệ lăn dài trên gò má. Còn niềm vui sướng nào sánh bằng mẹ thấy con bước lên bàn thánh dâng lên Thiên Chúa của Lễ Tình Yêu.( Người Mẹ nhân đức của Ngài là Margherita đã được ĐTC Benedict 16 phong Á Thánh ngày 23/10/2006). 

Ngày 8/12/1841, Lễ Đức Mẹ Vô Nhiễm , trẻ em đầu tiên tên Bartolomeo Garetti đến với Cha, rồi 3 hôm sau em dẫn thêm 9 em, 3 tháng sau đã có 25 em và 1 năm sau lên tới 80 em.

Thế là chẳng bao lâu sau, Cha Don Bosco đã có nhiều môn sinh gồm toàn những trẻ mồ côi, vất vưởng đầu đường xó chợ, không chốn nương thân. Chúa Nhật và các ngày lễ chúng quay quần bên Cha để dâng lễ, rồi xưng tội. Buổi chiều Cha dạy giáo lý cho chúng, cùng hát những bài Thánh ca. Mỗi ngày càng đông trẻ kéo đến bên Cha, khiến Cha phải lưu tâm tìm kiếm chỗ để dung nạp bọn trẻ. Chính mẹ Ngài cũng đến tiếp tay chăm sóc đoàn chiên nhỏ.

Trong cuộc đời, Cha Don Bosco sống như mọi người, không làm phép lạ, nhưng Chúa đã ban cho Cha một tâm hồn bao la như đại dương và ban ơn lành để hỗ trợ che chở Cha qua những gian nguy khốn khó. Một buổi tối Cha đang đi bách bộ một mình, đột nhiên 4 gã côn đồ bao vây Cha, cử chỉ hung hăng toan ám hại. Bỗng một con chó lạ xuất hiện từ bóng tối nhảy vào tấn công một tên côn đồ, ba tên kia sợ hãi bỏ chạy. Cha phải gọi con chó buông tha cho nạn nhân, rồi con chó lạ cùng Cha sánh bước về nhà. Nhưng đang đi bỗng con chó biến mất vào bóng đêm. Về sau, nhiều lần gặp nguy hiểm, chính con chó lạ này lại đến cứu mạng Cha. Nhưng tuyệt nhiên người ta không rõ nó từ đâu đến…

Ít năm sau, Cha Don Bosco thấy cần phải có một dòng tu để chuyên lo giáo dục cho bọn trẻ đáng thương, không những trong thành phố mình, mà còn cho đám trẻ bất hạnh khắp nơi trên thế giới. Cha bắt đầu lập dòng Salesien với chủ trương giáo dục thanh thiếu nhi bằng lối sống dịu hiền, tận tụy hy sinh. Cha khích lệ các em sống thân mật với Chúa qua lới cầu nguyện và siêng năng lãnh nhận các phép bí tích. Công trình vĩ đại của Cha lan rộng khắp nơi khiến mọi người cảm phục trước vẻ đơn sơ, nhân hậu, vui vẻ của Cha.

Sau những năm dài hy sinh tận tụy cho đoàn con xấu số, Cha Don Bosco ngã bệnh và qua đời ngày 31/1/1888, hưởng thọ 73 tuổi. Ngày Lễ Phục Sinh năm 1934, Đức Thánh Cha Piô XI phong Cha Gioan Don Bosco lên bậc Hiển Thánh.

Nhiều người rất tôn kính và hâm mộ nhân đức cùng tài năng của Cha Thánh Gioan Don Bosco,

nên nhận Ngài làm Quan Thày của nhà giáo, nhà báo, giới trẻ và ảo thuật gia.

Dòng do Thánh Gioan Don Bosco thành lập, gần Turin, nước Ý năm 1859, theo tinh thần của Thánh Phanxicô Salêsiô. Mục đích chính là giáo dục giới trẻ và huấn nghiệp. Dòng cũng tham gia tích cực vào việc truyền giáo và truyền thông xã hội.

Qui luật đời sống dòng được Đức Giáo Hoàng Piô IX phê chuẩn năm 1874. Thánh Don Bosco còn lập một dòng nữ có tên là Con Cái Đức Mẹ Phù Hộ Các Giáo Hữu tại Mornese Ý năm 1872.

Hội dòng chọn Thánh Francois de Sales làm bổn mạng và Thánh Don Bosco đặt tên cho các tu sĩ là Salesien- Lễ bổn mạng dòng mừng ngày 24/1 và Lễ Kính là ngày Thánh Don Bosco qua đời 31/1.

Châm ngôn dòng : “Xin cho con các linh hồn, mọi sự khác xin cứ lấy đi” diễn tả lý tưởng sống của Người Salesien. 

Hoạt động trực tiếp vào giới trẻ qua các lãnh vực : ( Logo Don Bosco )

-Thành lập các nguyện xá và trung tâm sinh hoạt giới trẻ.

-Thành lập trường học đủ các cấp.

-Các trung tâm huấn nghệ và trường kỹ thuật.

-Các trường nội trú và trường cho các em nghèo khó, hè phố.

-Các trung tâm huấn giáo và mục vụ.

Ngày nay gia đình Salesien đang hoạt động trên 130 quốc gia với gần 20.000 hội viên gồm Tổng Giám Mục , Giám Mục, Linh Mục, Phó tế, Tu sĩ … Cuối đời Ngài đã đào tạo được 3000 Linh Mục và trẻ em đầu tiên tên Micae Rua đã trở thành Linh Mục dòng. 

Tại Việt nam, số tu sĩ đang làm việc truyền giáo tại nhiều giáo phận với 11 cộng đoàn và 7 điểm hiện diện.

Trước năm 1975, những trung tâm nổi tiếng của Salesien cũng thường gọi là Foyer Don Bosco (Mái ấm Gia Đình) như Làng Don Bosco hay Trường Dạy nghề và Kỹ thuật Gò Vấp, Trường Nội trú Thủ Đức, Học viện Don Bosco Đà Lạt…

Nhân dịp kỷ niệm 150 thành lập Dòng và 200 năm ngày sinh của Thánh Gioan Don Bosco, Thánh Quan của Cha Thánh đã đến thăm 130 quốc gia và được cung nghinh tại nhiều Giáo Phận Việt Nam trong 2 tuần từ 16/I đến 1/2/2011. Đại diện Gia đình Salesien đã đón mừng Thánh Quan tại phi trường Tân Sơn Nhất.

Suy niệm :

Thánh Gioan Don Bosco,
Cuộc đời nghèo khó không mơ sang giàu,
Nuôi trong tâm niệm từ lâu,
Dâng lên Thiên Chúa lời cầu thiết tha,
Tình yêu lý tưởng bao la,
Xót thương bao trẻ không nhà lang thang,
Đầu đường xó chợ ai màng,
Đem về Mái ấm rộn vang tiếng cười,
Dưỡng nuôi giáo dục nên người,
Mai sau hữu dụng cuộc đời đẹp tươi, 
Nêu cao gương sáng cho đời,
Tâm niệm ghi khắc bao lời phúc ân,
Dù cho trời đất xoay vần,
Lời Cha khuyên dạy ân cần không quên.

(*) Tham khảo theo : Pocket Catholic Dictionary của Lm John A. Hardon, S.J. - Truyện các Thánh của Raymond Thư,CMC- Niên giám Giáo Hội Công Giáo. - Tổng Giáo phận Sàigòn.