Francia Marquez tại Colombia hôm 25/3. Ảnh: AFP.
Marquez, mẹ đơn thân từng làm người giúp việc, được bầu làm phó tổng thống da màu đầu tiên của đất nước, đánh dấu bước ngoặt về bình đẳng xã hội.

Người dân Colombia hôm 19/6 bầu Gustavo Petro làm Tổng thống cánh tả đầu tiên của đất nước, cho thấy sự thay đổi mạnh mẽ ở quốc gia Nam Mỹ từ lâu vốn do các lãnh đạo phe bảo thủ hoặc ôn hòa điều hành.

Là người đồng tranh cử của ông Petro, bà Francia Marquez, 40 tuổi, mẹ đơn thân từng làm người giúp việc, trở thành phó tổng thống da màu đầu tiên của Colombia. Chiến thắng của bà đánh dấu bước ngoặt ở đất nước vốn nổi cộm vấn đề bất bình đẳng xã hội và từ lâu chỉ do giới tinh hoa chính trị điều hành.

Trong suốt chiến dịch tranh cử, bà Marquez luôn nhiệt huyết và nổi bật với các trang phục màu sắc rực rỡ. "Đã đến lúc chuyển từ phản kháng sang nắm quyền", bà Marquez thường hô câu nói này và giơ tay cao lên trời, nở nụ cười rạng rỡ.

Hành trình của Marquez, từ người mẹ đơn thân trẻ tuổi, trở thành Phó tổng thống Colombia, là câu chuyện về sự gan góc chống lại những khó khăn.

Marquez sinh năm 1981 tại một ngôi làng nhỏ ở vùng Cauca, tây nam Colombia và lớn lên với sự nuôi dạy của người mẹ đơn thân. Marquez mang thai con đầu lòng vào năm 16 tuổi và từng phải làm việc ở một mỏ vàng cách nhà vài km để phụ giúp gia đình, sau đó làm người giúp việc.

Năm 2014, tên tuổi của Marquez được biết đến rộng rãi khi bà nhắm tới những người khai thác bất hợp pháp quanh sông Ovejas. Marquez đã tổ chức cuộc tuần hành phản đối của 80 phụ nữ đi bộ từ Cauca đến Bogota, chặng đường dài 500 km, trong vòng 10 ngày.

Chiến dịch sông Ovejas là một phần trong cuộc đấu tranh lâu dài của Marquez để bảo vệ quyền của cộng đồng người Colombia gốc Phi và bảo tồn đất đai của họ. Trong 20 năm qua, Marquez chiến đấu không ngừng để chống lại các công ty đa quốc gia tới khai thác ở các khu vực xung quanh sông Ovejas.

Nhóm của bà Marquez từng biểu tình trước Bộ Nội vụ Colombia trong gần 20 ngày. Cuối cùng, các nhà hoạt động đã giành chiến thắng khi chính phủ cam kết sẽ phá hủy tất cả các trang trại bất hợp pháp xung quanh sông Ovejas.

Marquez theo học ngành luật, tổ chức nhiều buổi diễn thuyết trong trường, trước các chính trị gia và tổ chức phi chính phủ. Năm 2018, bà nhận giải Goldman, được ví như giải Nobel môi trường. Năm 2019, bà có mặt trong danh sách 100 phụ nữ ảnh hưởng nhất trên thế giới của BBC.

"Tôi là người lên tiếng để ngăn chặn tàn phá sông, rừng và đồng hoang. Tôi là người mơ ước một ngày nào đó loài người sẽ thay đổi mô hình kinh tế ảnh hưởng đến tự nhiên hiện nay, để xây dựng một mô hình đảm bảo sự sống", bà viết trên trang web của mình.

Marquez dấn thân chính trường năm 2020 và thể hiện rõ tham vọng trở thành lãnh đạo. Hồi tháng 3/2022, bà tranh cử trong vòng chọn ứng viên tổng thống của liên minh "Hiệp ước lịch sử" cánh tả. Bà gây ngạc nhiên khi đứng ở vị trí thứ ba, khiến ông Petro chọn bà làm bạn đồng tranh cử.

"Tôi là một phụ nữ Colombia gốc Phi, một bà mẹ đơn thân đã sinh con đầu lòng ở tuổi 16, từng làm người giúp việc để trang trải cuộc sống. Nhưng tôi cũng là nhà hoạt động môi trường từng giành giải thưởng. Và trên hết, tôi là một luật sư có thể trở thành phó tổng thống da màu đầu tiên của Colombia", bà nhấn mạnh tại nhiều cuộc vận động tranh cử.

"Người dân những tháng gần đây tức giận về tầng lớp chính trị, chủ yếu vì đại dịch Covid-19. Francia Marquez có xuất thân bình dân chứ không phải từ giới tinh hoa chính trị tuyền thống. Bà đã nhấn mạnh đặc điểm này khi vận động tranh cử và nó rất có lợi cho bà", Olga Lucia Gonzalez, nhà nghiên cứu về Colombia tại Đại học Paris-Diderot, giải thích.

'Ông già TikTok' có thể trở thành tổng thống Colombia

Từng là ứng viên bị đánh giá thấp, "Ông già TikTok" Hernandez giờ đây có khả năng cao giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống Colombia.