Hôm nay, 23/06/2022, lãnh đạo 27 nước thành viên Liên Hiệp Châu Âu họp thượng đỉnh tại Bruxelles và trên nguyên tắc sẽ nhất trí thông qua quyết định chính thức cấp quy chế ứng viên gia nhập Liên Âu cho Ukraina, hiện đang bị Nga xâm lược, cũng như cho nước láng giềng Moldova.

Phát biểu khi vừa đến thượng đỉnh Bruxelles, chủ tịch Hội Đồng Châu Âu Charles Michel tuyên bố quyết định cấp quy chế ứng viên cho Ukraina và Moldova sẽ là “một thời điểm lịch sử” đối với Liên Hiệp Châu Âu. 

Ngay từ hôm qua, chủ tịch Ủy Ban Châu Âu Ursula von der Leyen đã kêu gọi các lãnh đạo châu Âu nên “chứng tỏ xứng đáng với tầm mức” bằng cách trao quy chế ứng viên gia nhập Liên Hiệp Châu Âu cho Ukraina và Moldova. Vào tuần trước, Ủy Ban Châu Âu đã có ý kiến thuận cho việc cấp quy chế ứng viên cho hai nước nói trên, kèm theo các điều kiện về việc tiếp tục các cải tổ.

Sau khi được cấp quy chế ứng viên, trước hết Ukraina và Moldova phải tiến hành các cải tổ về chống tham nhũng và bảo đảm tính độc lập của ngành tư pháp. 

Theo một nhà ngoại giao châu Âu được hãng tin AFP trích dẫn, “đây sẽ là một quyết định mang tính biểu tượng rất quan trọng, nhưng điều đó không có nghĩa là Ukraina sẽ được thâu nhận vào Liên Hiệp Châu Âu trong vòng một năm, tôi hy vọng là người dân Ukraina đừng quá ảo tưởng”. 

Đối với nhà chính trị học người Bỉ Hendrik Vos, “rất khó mà nghĩ đến việc mở rộng Liên Âu sang Ukraina khi mà quốc gia này vẫn đang có chiến tranh. Trước khi mở các cuộc thương lượng về việc Ukraina gia nhập Liên Âu, phải giải quyết cuộc xung đột này bằng một hình thức nào đó”. 

Một số chuyên gia lo ngại những tác động về an ninh, vì cuộc xung đột ngay sát cửa Liên Âu có thể “kéo dài nhiều năm” theo dự đoán của khối NATO và 20% lãnh thổ Ukraina hiện vẫn do Nga kiểm soát. 

Mặt khác, theo nhà sử học Hà Lan, Luuk van Middelaar, “nếu Ukraina gia nhập Liên Hiệp Châu Âu mà chưa phải là thành viên của NATO, nguy cơ chiến tranh trong tương lai giữa Liên Âu và Nga sẽ gia tăng đáng kể.” 

Về phần thủ tướng Đức Olaf Scholz, hôm qua ông đã kêu gọi thiết lập “một kế hoạch Marshall” (kế hoạch tái thiết châu Âu sau Đệ Nhị Thế Chiến) cho Ukraina, vì theo ông, việc tái thiết quốc gia này sẽ tốn “hàng tỷ đôla” và kéo dài “nhiều thế hệ”.