Bao Công nguyên mẫu trong lịch sử, tên thật là Bao Chửng, còn có tên khác là Bao Thanh Thiên, là một vị quan thời nhà Tống. Ngay từ khi mới gia nhập quan trường, ông đã nổi tiếng vì lòng hiếu thảo của mình khi xin hoãn nhậm chức để chăm sóc cha mẹ già ở quê
.
Bao Công nổi tiếng là vị quan phá án như thần, thanh liêm chính trực.

Đến khi làm tri phủ ở huyện Đoan Châu (nay là Quảng Đông), ông lại càng nổi tiếng hơn. Các quan trong vùng lợi dụng việc người dân mở xưởng làm nghiên mực, hạch sách thu thuế cho đầy túi mình, vậy mà tương truyền suốt thời kỳ làm quan ở đây, Bao Công chưa từng mang một cái nghiên mực nào về nhà của mình.

Suốt cuộc đời của mình, Bao Công đã phá nhiều vụ án hóc búa, trong đó nhiều vụ án còn liên quan tới cả những người có quyền chức, hoàng tộc, nhưng ông cũng không hề nể nang, chỉ theo luật mà làm. Điểm này càng khiến người đời kính phục.

Về vấn đề Bao Công trong lịch sử có thật sự là vị quan thanh liêm hay không, các nhà sử học đều có những quan điểm khác nhau. Các chuyên gia không chỉ cần nghiên cứu các sử liệu gốc, mà những phát hiện khảo cổ cũng có giúp ích rất nhiều.

Dọn lăng mộ Bao Công, giải mã bí ẩn

Vào những năm 70 của thế kỷ trước, các chuyên gia lịch sử đã tiến hành dọn dẹp và khám phá lăng mộ Bao Công. Ngôi mộ của ông quả thực có quy mô rất lớn, điều này cũng hoàn toàn dễ hiểu bởi nó cũng phù hợp với danh tiếng của ông.

Mộ Bao Công tại tỉnh An Huy (Trung Quốc). (Nguồn: Internet).

Các chuyên gia cũng phát hiện ra ngôi mộ này đã từng bị trộm đột nhập. Điều này khiến họ vô cùng thất vọng. Tuy nhiên, sau đó, khi đi sâu vào ngôi mộ, các chuyên gia mới tìm được một chứng cứ vô cùng quan trọng.

Tên trộm mộ đã để lại trong mộ Bao Công một câu nói: "Bao Công thanh liêm, kẻ này một đời ngưỡng mộ".

Cho dù không biết chính xác kẻ trộm mộ đã từng lấy đi những gì trong ngôi mộ này, hay khi mất Bao Công đã từng được chôn theo những gì, nhưng một câu nói của kẻ trộm cũng đủ để chứng minh danh tiếng liêm khiết của ông là có thật.

Ngôi mộ Bao Công được bài trí đơn giản dù có quy mô lớn. (Nguồn: QQ).

Các chuyên gia cho rằng, vì cả đời sống thanh bạch, cho nên lúc mất trong mộ ông không có chôn theo của cải gì giá trị cả, khác hẳn với những quan chức, quý tộc cùng thời, điều này khiến tên trộm cũng phải ngưỡng mộ bái phục.

Khai quật mộ Trương Phi, hậu thế mới vỡ lẽ về con người thật của ông

Tam Quốc Diễn Nghĩa (cũng thường được gọi tắt là "Tam Quốc") là một trong tứ đại danh tác của Trung Quốc. Không chỉ là một thành công nổi bật trong lĩnh vực văn học nghệ thuật, mà những ảnh hưởng sau này của nó đến văn hóa các nước Đông Á cũng vô cùng sâu rộng.

Một trong những thành tựu lớn nhất phải kể đến là tác giả La Quán Trung đã khắc họa nổi bật hình tượng các nhân vật với kiểu đặc trưng tính cách điển hình: Một Gia Cát Lượng đa mưu túc trí, một Lưu Bị bên ngoài nhân từ bác ái nhưng bên trong vô cùng thâm sâu phức tạp, một Quan Vũ rất mực trung nghĩa nhưng cũng đầy cao ngạo…

Điều thú vị là, hậu thế luôn quan tâm việc bên cạnh hình tượng hào hoa hay hiểm ác mà tác giả cố gắng xây dựng trong tiểu thuyết, nguyên mẫu nhân vật trong đời thực có giống hay không, và kể cả có sai khác thì vẫn luôn được chấp nhận.

Việc này cũng xảy ra với trường hợp nhân vật Trương Phi.

Trong Tam Quốc, Trương Phi ít được cảm tình hơn cả trong 3 huynh đệ do bản tính nóng nảy. 

Dù có nhiều đóng góp cho sự nghiệp của nhà Thục Hán, là một anh hùng nổi tiếng của Tam Quốc, được người đời khen ngợi, song trong cuộc sống đời thường, Trương Phi luôn được coi là một ví dụ điển hình của tính cách nóng nảy, hấp tấp, lỗ mãng ("nóng như Trương Phi"). Ấn tượng này rõ ràng được tạo ra từ ảnh hưởng quá lớn của tiểu thuyết Tam Quốc Diễn Nghĩa.

Khi các chuyên gia khảo cổ đã phát hiện và tiến hành khai quật ngôi mộ được xác định là của Trương Phi ở tỉnh Tứ Xuyên (Trung Quốc), những di vật được tìm thấy trong ngôi mộ đã khiến họ vô cùng kinh ngạc.

Thứ nhất, di vật trong mộ thể hiện tài năng thư pháp và học vấn đáng kinh ngạc của Trương Phi

Cụ thể, các chuyên gia đã phát hiện ra nhiều tác phẩm thư pháp ở đây. Trong các nghiên cứu lịch sử trước đó, có một số di vật là bản sao chữ viết của Trương Phi, nhưng so với các tác phẩm gốc trong mộ, các di vật này đương nhiên không phản ánh được bản chất của nét chữ.

Trong ngôi mộ còn có một tấm bia đá do chính Trương Phi khắc, có thể thấy được rằng nét chữ của Trương Phi vô cùng độc đáo, vừa mạnh mẽ dứt khoát, mà cái hồn toát ra từ nét chữ khó có ai bì kịp. Thậm chí, các chuyên gia đánh giá rất ít người của thời kỳ Tam Quốc có trình độ thư pháp sánh ngang với tài thư pháp của Trương Phi!

Mộ Trương Phi. (Ảnh: NetEase).

Từ sự phân tích này, có thể thấy rằng nguyên mẫu đời thực Trương Phi không phải là một người lỗ mãng thô thiển, trình độ thư pháp có thể phản ánh tài năng đặc biệt của ông ta về khía cạnh học vấn. Trong xã hội xưa, người nào có thể viết chữ đẹp đều có trình độ văn hóa cao, bởi vì bất cứ ai luyện viết thư pháp đều biết đến độ khó của thư pháp cổ đại.

Bất ngờ thứ hai là gia cảnh xuất thân không tầm thường của ông

Văn bia trong mộ Trương Phi cũng mô tả khái quát về cuộc đời của ông. Theo ghi chép, điều kiện gia đình của Trương Phi tương đối khá giả, từ nhỏ ông đã được đọc sách, luyện thư pháp.

Khi Lưu Bị khởi binh, Trương Phi đã lấy tài sản của mình đi đầu quân cho Lưu Bị, từ quyết định này có thể thấy Trương Phi là người có khả năng chính trị nhất định.

Như vậy, khác hẳn với hình ảnh một anh hùng võ biền liều lĩnh, lỗ mãng, xuất thân bần nông được khắc họa trong các tác phẩm văn học, Trương Phi trong thực tế là một người tài năng và có tầm nhìn.

Khi các chuyên gia công bố sự thật lịch sử này, nhiều ý kiến cho rằng họ đã bị các tác phẩm nghệ thuật "lừa dối" quá lâu rồi. Rõ ràng, các phát hiện khảo cổ đã có công lao to lớn với công cuộc nhận thức sự thật lịch sử vô cùng phức tạp.