Tháo mặt nạ khi bay, phi công sẽ "tắt thở mà chết".

Thứ bảy - 26/02/2022 22:34

Mặt nạ là thiết bị không thể thiếu trong các nhiệm vụ của phi công chiến đấu. Thế nhưng nếu bỏ mặt nạ ra là chết thì phi công ăn uống kiểu gì?

Vì sao phi công đeo mặt nạ?

Điều gì xảy ra nếu một phi công chiến đấu cởi bỏ mặt nạ khi đang bay? Những bộ phim quen thuộc như Ngày độc lập hay Top Gun miêu tả đây là hành động khi phi công rơi vào tình huống tuyệt vọng và không còn tuân thủ đúng quy tắc trong buồng lái. Điều này liệu có đúng?
Trước khi đi đến câu trả lời, trước tiên chúng ta hãy xem mục đích của chiếc mặt nạ phi công là gì.
Mặt nạ của phi công tiêm kích chủ yếu giúp cho phi công không rơi vào tình trạng thiếu oxy, cụ thể là thiếu oxy lên não.
Trong quá trình đào tạo, phi công sẽ được đưa vào một buồng độ cao nơi áp suất khí quyển giảm bằng 1/3 so với mực nước biển để nhận biết các triệu chứng có nguy cơ xảy ra trong quá trình bay.
Đối với hầu hết mọi người, các triệu chứng bắt đầu từ việc ngứa ran ở các ngón tay, sau đó là choáng váng và kích thích nhẹ. Nếu không được kiểm soát, hiện tượng có thể nhanh chóng dẫn đến sai lệch và cuối cùng là mất ý thức, điều có thể gây ra thảm họa nhất là với những mẫu máy bay một chỗ ngồi.
Mặt nạ hiện đại cũng có một số tính năng bổ sung để hỗ trợ phi công. Gần như tất cả các mặt nạ đều có micrô tích hợp bên trong. Chỉ bằng một nút bấm, phi công có thể liên lạc qua một trong nhiều bộ đàm trên máy bay.
Một số mặt nạ còn có đèn chiếu sáng bên trong. Thông thường, vào ban đêm, phi công sẽ bay với buồng lái càng tối càng tốt. Khi cần đọc bản đồ hoặc viết gì đó, phi công sẽ dùng lưỡi ấn vào một nút bên trong mặt nạ, kích hoạt đèn trong khoảng thời gian ngắn.
Mặc dù vậy, cải tiến quan trọng nhất vẫn là khả năng điều chỉnh áp suất bên trong mặt nạ một cách thông minh.
Khi độ cao tăng lên, hoạt động thở trở nên khó khăn hơn vì áp suất bên trong phổi không còn chênh lệch lớn với áp suất không khí bên ngoài cơ thể. Bằng cách đưa áp suất dương và đẩy không khí vào phổi của phi công, hiệu ứng này có thể được ngăn chặn, giảm bớt sự mệt mỏi cho người lái.

Ở độ cao lớn, phi công nên hạn chế bỏ mặt nạ.

Phi công bỏ mặt nạ có chết không?

Áp suất dương cũng giúp chống lại trọng lực trong quá trình cơ động nặng. Thông thường mỗi người trong trạng thái bình thường đều đang chịu trọng lực 1G. Nếu đi tàu lượn siêu tốc quay vòng và chúc đầu xuống, người chơi sẽ phải chịu trọng lực 3G.
Trong một máy bay chiến đấu hiện đại, với một phi công trang bị đầy đủ trên người có trọng lượng vào khoảng 100kg, họ sẽ phải chịu trọng lực lên đến 9G, tương đương với lực gần 1 tấn dồn vào chỗ ngồi, cảm giác như một chiếc ô tô đang đè trên ngực.
Điều này có thể khiến phi công vô cùng khó thở. Bằng cách đẩy không khí vào phổi, mặt nạ hiện đại giúp người lái có thể thở dưới lực G cao trong một khoảng thời gian.
Về áp suất không khí bên trong buồng lái, máy bay chiến đấu khác với máy bay dân dụng. Để tiết kiệm trọng lượng và không gian, người ta không duy trì áp suất liên tục bên trong buồng lái.
Ở độ cao từ mực nước biển đến 2.400m, không có áp lực được duy trì. Từ 2.400m đến khoảng 7.600m, áp suất duy trì bên trong buồng lái giữ ở mức 2.400m, tương tự độ cao ở các khu nghỉ trượt tuyết.
Khi ở độ cao 15.000m, áp suất bên trong buồng lái duy trì ở mức tương đương độ cao của những ngọn núi cao nhất trên thế giới (như Everest là 8.800m).
Vì vậy, điều gì sẽ xảy ra nếu một phi công tháo mặt nạ? Câu trả lời phụ thuộc vao nhiều thứ. Nếu đang bay dưới 2.400m, họ có thể bay trong một thời gian dài không cần mặt nạ mà không gặp tác động nào.
Mặc dù vậy, phi công cũng không mấy khi làm thế vì việc giảm áp buồng lái có thể nhanh chóng hút hết không khí trong buồng lái. Ngoài ra cũng giống như việc đến những khu vực có độ cao lớn, bạn sẽ dễ cảm thấy mệt mỏi hơn.
Còn nếu đang ở độ cao 7.600m trong thời gian dài mà không đeo mặt nạ, hiện tượng thiếu oxy sẽ xảy ra.
Do tình trạng mất nước có thể gây hậu quả xấu tương tự như tình trạng thiếu oxy trên máy bay chiến đấu, nên hầu hết các phi công sẽ bỏ mặt nạ xuống nhiều lần trong suốt chuyến bay để uống nước hoặc ăn trong các nhiệm vụ kéo dài.

Miễn là chỉ bỏ mặt nạ trong một thời gian ngắn, những ảnh hưởng là không đáng kể và được các nhà sinh lý học hàng không vũ trụ khuyến khích.

Nguồn tin: Nguồn: https://soha.vn/thao-mat-na-khi-bay-phi-cong-se-tac-tho-ma-chet-su-that-hoa-ra-bat-ngo-hon-the-20220119145440712.htm?utm_source=coccoc&utm_medium=ccnews