AI ĂN BÁNH NÀY SẼ ĐƯỢC SỐNG MUÔN ĐỜI

Thứ bảy - 10/06/2023 09:12

Lạy Thiên Chúa! Chúa đã để lại cho chúng con bí tích Mình và Máu cực thánh này để chúng con nhớ lại cuộc khổ nạn của Chúa Kitô. Chúng con cầu xin Chúa ban cho chúng con được sùng kính mầu nhiệm Mình và Máu Thánh Chúa, để chúng con luôn luôn được hưởng nhờ hiệu quả của ơn cứu chuộc. Chúa là Thiên Chúa hằng sống hằng trị cùng với Đức Chúa Cha làm một với Chúa Thánh Thần muôn đời.
Qua câu chuyện manna trong sách xuất hành và thư của thánh Phaolô nói về việc tham dự tiệc Mình Thánh Chúa, chúng ta có thể tìm hiểu thế nào là “ăn” Mình Thánh và “uống” Máu Thánh Chúa.
1* Câu chuyện Manna trong sách Xuất Hành
Bài đọc 1 (Đnl 8:2-3, 14b-16a) là đoạn lấy ra từ sách Đệ Nhị Luật, (là luật thứ hai) và Maisen là người ban hành luật. Theo truyền thống thì Maisen là tác giả, nhưng các học giả Kinh Thánh ngày nay nghĩ là sách đươc viết từ nhiều thế kỷ trước, khởi đầu từ thế kỷ 8 BC và có thể kéo dài tới thời kỳ dân Do Thái bị lưu đầy vào thế kỷ 6 BC. Sách gồm có 2 phần, phần 1 được khơi mào bởi tiếng “Hãy Nhớ” như để gợi lại quá khứ của dân Israel đã được Thiên Chúa ban ơn cứu giúp; phần 2 thì bằng câu “Đừng có quên” là ý kiến đề nghị phải đáp lại những ân nghĩa đó thế nào.
Bài đọc này là phần nối tiếp của câu: “Hãy cẩn thận để ý đến toàn thể giới răn này mà Ta đã truyền cho các người hôm nay, và hãy lo đem ra mà thực hành” (Đnl 8:1). Nó gợi lại quá khứ và thôi thúc dân Israel phải tuân giữ giao ước. Đó là manna rơi từ trời mà Thiên Chúa đã ban cho họ lúc ở trong hoang địa khi họ đói (Xh 16:4-15) và nước chảy ra từ hốc đá khi họ khát (Xh 17:1-7). Phần thưởng là được an cư lạc nghiệp và sung túc thịnh vượng nơi đất hứa như Thiên Chúa đã hứa với tổ tiên họ là phải tuân giữ luật lệ trong giao ước.
Nhưng Maisen đã nhận thấy cách Thiên Chúa dạy dân Ngài phải giữ kỷ luật cũng giống như người cha dạy con mình vậy (Đnl 8:5). Vậy Thiên Chúa muốn dạy dân chúng những gì? Ngài muốn họ phải nương tựa, tin tưởng vào Thiên Chúa và đừng nghĩ là họ có được giầu sang phú quí là do chính bàn tay họ làm ra. Câu chuyện manna và nước chảy ra từ hốc đá là những minh chứng hiển nhiên và hoàn hảo về lòng nhân hậu của Thiên Chúa ngay cả đối với những người khó tính và hỗn xược.
2* Ánh sáng của thư Thánh Phaolô về việc dự tiệc Mình và Máu Thánh Chúa
Qua bài đọc 2 (1 Cr 10:16-17) nói về việc thờ ngẫu tượng, Thánh Phaolô khuyên cộng đồng tín hữu Côrintô đừng quá mơ mộng và tin tưởng về mọi chuyện. Thánh nhân dùng câu chuyện trong sách xuất hành để làm nổi bật vấn đề ông muốn nói, như khi sống trong hoang địa dân Israel có đầy đủ đồ ăn thức uống, cũng như khi vượt biển thoát cảnh gông cùm của Ai Cập đã được Thiên Chúa ban nhiều phép lạ. Thế là họ tưởng rằng họ sẽ có những ân huệ tương tự như vậy, và khi không được như ý họ bèn than trách Thiên Chúa rồi quay ra thờ ngẫu tượng. Và họ đã bị Thiên Chúa trừng phạt để làm gương cho những kẻ khác đừng theo cám dỗ của ma quỉ (1 Cr 10:1-13).
Sau đó thánh Phaolô nói trực tiếp về việc thờ ngẫu tượng. Những cuộc tụ họp dân chúng có tính xã hội như tiệc tùng, cờ bạc, ăn chơi và mọi hình thức hưởng thụ vui sướng thể xác vật chất đã xẩy ra ở Côrintô có liên hệ đến việc tế lễ thờ ngẫu tượng. Và những người Kitô hữu của Giáo đoàn sơ khai ở đó cũng cảm thấy phải làm theo để cho hòa đồng thuộc về cái xã hội đó. Nhưng Phaolô muốn cộng đồng Côrintô phải suy nghĩ theo kinh nghiệm riêng của mình. Cái nào tốt hơn và hoàn chỉnh hơn, Thờ ngẫu tượng hay Mình và Máu Thánh Chúa Kitô? Để giải quyết vấn đề, thánh Phaolô đã đưa ra hai câu hỏi theo kiểu hùng biện mà trả lời dĩ nhiên phải là “đồng ý”. Khi ta nâng chém tạ ơn và cảm tạ Thiên Chúa, há chẳng phải là dự phần vào Máu Đức Kitô ư? Và khi ta cùng bẻ Bánh Thánh đó chẳng phải là dự phần vào Thân Thể Ngài hay sao? Dự phần là dịch từ tiếng Hy Lạp chữ koinonia có nghĩa là “tình bằng hữu / quan hệ đối tác”. Phaolô dùng kiểu điệp khúc lặp đi lặp lại tiếng đó là nói về sự hiệp thông của người tín hữu. Trong xã hội trần thế ngày nay, bạn có thể nghĩ, “Tại sao cộng đồng tín hữu Côrintô chỉ cần đi lên và tham dự vào những biến cố ấy?” Thánh Phaolô trả lời, “Bạn không thể vừa uống chén của Chúa và của ma quỉ cùng một lúc. Bạn không thể ngồi cùng bàn với Chúa và với ma quỉ” (1 Cr 10:21). Vậy bạn phải chọn lựa!
3* Chúa Giêsu cắt nghĩa việc ĂN Mình Thánh và UỐNG Máu Thánh.
Bài Phúc Âm hôm nay (Ga 6:51-58) là một phần của bài diễn văn của Gioan nói về “Bánh Hằng sống”. Chúa Giêsu, qua Gioan đã diễn tả theo hình thức đó và kiểu văn chương Do Thái trong câu nói “ Ngài đã cho họ ăn bánh bởi trời” (Ga 6:31) là cách diễn giảng và phối hợp giữa bánh manna Chúa ban cho dân Do Thái khi xưa như nói trong sách Xuất hành 16:4 và Thánh vịnh 78:24. Tác giả đã dùng kiểu văn chương Do Thái như vậy để bình giải bản văn Kinh Thánh, đôi lúc tách riêng ra từng câu một hoặc từng chữ một để người đọc dễ hiểu theo cách nói ngày nay.
Như là lời mở đầu cho cách nói này, người kể chuyện cho chúng ta biết đám đông đã đi theo Chúa Giêsu sau khi Chúa làm phép lạ biến bánh và cá ra nhiều (Ga 6:1-15). Hôm sau, họ lại gặp Chúa nữa. Sau một cuộc đàm thoại ngắn về những việc Thiên Chúa làm, họ xin Chúa Giêsu tỏ cho họ một dấu hiệu để họ có thể tin vào Chúa. Họ nói “Tổ tiên chúng tôi đã ăn bánh manna trong sa mạc, vì có lời chép, ‘Người đã ban cho họ bánh từ trời để ăn.’” Theo kiểu nói xưa của văn chương Do Thái thì Chúa Giêsu đã làm sáng tỏ vấn đề thế này: Danh từ Người ở trong câu này là ám chỉ Thiên Chúa không phải Maisen, và động từ đã ban (ở thì quá khứ) nay trở thành ban (ở thì hiện tại). Vậy “bánh từ trời” không còn là manna nữa mà là Chúa Giêsu là Đấng đến từ Chúa Cha để thi hành công việc của Thiên Chúa.
Bài Tin Mừng Phúc Âm hôm nay là phần cuối của cách nói kiểu văn chương Do Thái mà Chúa Giêsu cũng dùng để diễn giải ý nghĩa của động từ “ăn”. Tin Mừng Gioan ở đây không nói về cơ chế của Phép Mình Thánh Chúa như trong bữa tiệc ly, mà nói về rất nhiều hình ảnh của Mình Thánh Chúa như bánh, đồ ăn, thịt, máu v..v… Khi Chúa Giêsu quả quyết Ngài là bánh hằng sống, và “ai ăn bánh này sẽ được sống muôn đời,” thì những người Do Thái (tức giáo quyền Do Thái lúc đó) vặn vẹo Chúa Giêsu và hỏi thế nghĩa là gì. Hỏi như vậy là họ ám chỉ Chúa đã gọi đám đông là những kẻ ăn thịt người. Tác già Tin Mừng Gioan thường dùng kỹ thuật văn chương kiểu này và Chúa Giêsu đã có ý nói sự việc một cách mơ hồ và đặc tính của câu chuyện chỉ có một ý nghĩa đơn giản như lời nói để sau này Chúa Giêsu có thể cắt nghĩa được. Trong trường hợp này, Chúa Giêsu của thánh Gioan đã trả lời với ngôn từ có vẻ gây xúc phạm. Chẳng lạ gì dân chúng đã nổi sùng!
Câu trả lời: “Amen, amen, Ta nói cho các ngươi biết...”giống như nói “Hãy đứng dậy và chú ý! Đây là điều quan trọng. Chữ “ăn” dịch từ chữ trogo tiếng Hy Lạp thì lại có nghĩa là “gặm nhấm hay là nhai”. Ở một chỗ khác trong bài Tin Mừng này, từ “ăn”lại là phago ít gây khó chịu hơn cũng đã được dùng. Hãy để ý động từ “ăn” (cách nói Việt Nam) trong những đoạn văn này xem có gì khác biệt không. “Ai ăn (phago) thịt Ta và uống máu Ta thì sẽ được sống muôn đời.” Và “ai nhai (trogo) thịt Ta và uống máu Ta thì sẽ ở trong Ta và Ta sẽ ở trong họ.” Ai “nuôi dưỡng”, ăn (trogo) Ta thì sẽ được sống vì Ta.” Và “Ai nhai (trogo) bánh này thì sẽ sống muôn đời.”
Tóm lại, cho dù chúng ta không thể biết một cách rõ ràng và đầy đủ hoàn toàn ý của tác giả Tin Mừng Phúc Âm khi dùng loại ngôn ngữ họa đồ nhiều kiểu nói như vậy, nhưng ít nhất chúng ta cũng có thể nói được rằng Chúa Giêsu không phải là một bóng ma. Ngài đã thực sự hiện thân thành thịt và máu, và Ngài đã hy sinh chịu chết để cứu chuộc chúng ta. Chúng ta cũng có thể nói rằng Chúa hiện còn đang tiếp tục mời gọi chúng ta chia sẻ trong cảm nghiệm thánh thể này để chúng ta có thể ở lại trong Ngài và Ngài ở trong chúng ta. Đó là sự sống đầy đủ và trọn vẹn.
4* Lời nguyện xin ơn Hiệp nhất và Bình an.
Chúa đã nuôi ăn họ bằng cơm gạo tinh tuyền và thỏa mãn họ bằng mật ong chảy ra từ hốc đá (Tv 81 (80):17).
Lạy Chúa! Chúng con cầu xin Chúa ban ơn cho Giáo Hội của Chúa những ân tặng hiệp nhất và bình an, là những dấu chỉ hiện diện trong mầu nhiệm mà chúng con đã lãnh nhận và hiến dâng, qua Chúa Giêsu Kito là Chúa chúng con. Amen.

Nguồn tin: Bác sĩ Nguyễn Tiến Cảnh, MD