'Lúc phê thuốc, con tôi tưởng tôi là quái vật’

Đưa chúng tôi vào một con hẻm nhỏ của khu Mã Lạng – Đồng Tiến cũ, nay thuộc phường Nguyễn Cư Trinh, Quận 1, TP.HCM, người dẫn đường luôn miệng nhắc nhở rằng: “Cẩn thận túi xách, để xe cũng coi kỹ đó nha, ở đây con nghiện nhiều lắm, mất đồ như chơi”.

Mà quả thật vậy, bà Nguyễn Thị U. (sinh năm 1961, ngụ Đồng Tiến) phải tiếp chuyện chúng tôi trước cửa nhà để tiện … việc coi xe dù đã dùng tới mấy lần khóa. Bà U. có người con tên T. nghiện ma túy hơn chục năm. Năm 2013, anh T. chuyển sang nghiện ma túy đá. Từ đó, theo lời bà U. gia đình bà không khác nào đang sống chung với “cơn ác mộng triền miên”.

Mỗi lần “ngáo đá”, nhẹ thì T. đập phá đồ đạc, nặng thì xách dao đi lòng vòng nhà, thậm chí T. xem những người thân xung quanh như ma quỷ. Những lúc như thế, T. vừa tỏ vẻ sợ hãi, vừa cầm hung khí dọa giết người khiến cả gia đình bà U. lúc nào cũng sống trong tình trạng khủng hoảng tinh thần.

Bà Nguyễn Thị U. trải lòng về việc phải sống chung với đứa con nghiện ma túy đá nặng

Bà Trần Thị N. sống tại khu Mã Lạng cũng cùng hoàn cảnh như gia đình bà U. Bà N. chỉ có duy nhất một đứa con trai, nhưng do nghiện ma túy đá, con trai của bà cũng trở thành cơn ác mộng của gia đình. Bà N. bán nước giải khát gần bệnh viện Truyền máu Huyết học TP.HCM, thu nhập không bao nhiêu còn phải cung phụng cho đứa con nghiện ma túy.

Có nên coi người nghiện là nạn nhân?

Sở dĩ gia đình của những người nghiện phải sống trong lo lắng, sợ hãi hằng ngày, hằng giờ là bởi quy trình, thủ tục xem xét để đưa người nghiện đi giáo dưỡng hết sức phức tạp. Trước khi đưa cai nghiện tâp trung, luật quy định phải cai nghiện tại nhà, giáo dục tại địa phương từ 3 – 6 tháng. Nếu vẫn không cai được, thì đi xét nghiệm, nếu kết quả dương tính với ma túy mới được đưa vào các tổ chức xã hội, rồi ra tòa để tòa án quyết định.

Bà Nguyễn Thị B. luôn lo sợ đứa con nghiện ngập của mình "làm liều"

Phức tạp nhất phải kể đến thành phố Hồ Chí Minh với hơn 19.000 người nghiện ở ngoài xã hội, và hơn 60% các vụ phạm pháp có liên quan đến con nghiện. Chưa kể, việc truy bắt các đối tượng buôn bán ma túy dường như trở thành “không xuể” với các cơ quan chức năng. Điều này dần biến TP.HCM trở thành “đất lành” của dân chơi ma túy.

Như bà Nguyễn Thị U. bức xúc phản ánh: “Có khi tụi nó hút ma túy ban ngày ban mặt luôn, con nít, người lớn chạy qua chạy lại tụi nó cũng không hề hấn gì. Thằng con tui, nó đem ma túy về nhà chơi tại chỗ. Tui đi báo công an thì công an cũng tới bắt nó, rồi phạt 1 triệu rưỡi do tội “tàng trữ chất ma túy” rồi thả nó ra, rồi đâu cũng vào đó. Không giải quyết được chuyện gì”.

Bà Trần Thị N. vì quá sợ đứa con hằng đêm dọa giết mẹ mà phải rao bán, cho thuê nhà để lấy tiền, gửi con trai đi cai nghiện dịch vụ. Bà N. nói: “Tui đi xuống đi lên xin cho thằng con cai nghiện hoài, mà thủ tục phức tạp lắm. Phải để cho nó cai tại nhà từ 3 – 6 tháng, có chữ ký của nó, mà đời nào nó chịu ký. Nó mà biết tui đi báo công an là mệt với nó, để nó ở nhà 3 – 6 tháng là chắc tui cũng chết rồi chứ còn sống nữa đâu”.

Theo Luật Phòng, chống ma túy (sửa đổi 2008) và Luật Xử lý vi phạm hành chính (có hiệu lực từ 1.1.2014) theo quan điểm người nghiện là nạn nhân, không phải là tội phạm nên không thể bắt giữ, trấn áp. Nhưng suy cho cùng, sử dụng trái phép chất ma túy dẫn đến nghiện ngập, một phần ảnh hưởng từ những kẻ buôn bán chất ma túy và phần còn lại hoàn toàn là do chủ quan, đạo đức lối sống mà nên.

Xã hội phát triển, thay đổi đến đâu, thiết nghĩ luật cũng phải điều chỉnh sao cho phù hợp. Không thể vì một số vướng mắc quẩn quanh mà hiện trạng con nghiện hoành hành, đe dọa đến cuộc sống người dân cứ kéo dài không có hồi kết.