Từ Noel năm 2016, ở các phi trường lớn như LAX, Chicago hay New York, bộ Nội An (Department of Homeland Security) đã cho đặt những bảng nàyở khắp nơi công cộng đông người lui tới, có thể nhiều quý vị đã thấy.
Bắt đầu từ ngày 22 tháng 1 năm 2018, nếu chúng ta muốn lên máy bay thương mại đi bất cứ nơi nào trong nội địa Hoa-Kỳ, kể cả đường bay ngắn hạn, thì chúng ta phải trình cho cơ quan công lực TSA bằng lái xe hay thẻ căn cước của tiểu bang mình đang sinh sống, với điều kiện là loại thẻ ID hay bằng lái do tiểu bang đó cấp phải tuân thủ các điều lệ của đạo luật REAL ID Act này. Nếu không, thì phải dùng các loại chứng từ khác mới được phép lên máy bay.
Lý do là sau ngày 11 tháng 9 năm 2001 (Khủng bố 9-11), vào năm 2005 Quốc Hội Hoa Kỳ và tổng thống Bush đã thông qua một đạo luật, tên gọi làREAL ID Act, xin phiên dịch nôm na là "ĐẠO LUẬT CĂN CƯỚC THẬT".
Đạo luật này là Luật Liên Bang, mục đích là loại trừ nguy cơ khủng bố và ngăn chặn những kẻ ăn cắp hay giả mạo danh tánh. Đạo luật đề ra nhữngđiều kiện tối thiểu cho các tiểu bang khi cấp phát những thẻ căn cước hay bằng lái xe, bao gồm những chứng từ mà tiểu bang cần phải đòi hỏi đểchứng minh danh tánh và nơi cư trú của người mang bằng lái xe hay căn cước của tiểu bang này. Những tiểu bang này buộc phải kiểm chứng những chi tiết cá nhân của người trên bằng lái : địa chỉ, chỗ làm, số an sinh xã hội, v.v... để chắc chắn bảo đảm danh tính (identity) của người được cấp bằng lái xe hay thẻ căn cước đó.
Nếu tiểu bang nào không tuân thủ hay chưa kịp tuân thủ các điều lệ do đạo luật này đề ra, thì người mang bằng lái xe hay căn cước của tiểu bang đó sẽcó thể không được lên máy bay nội địa, nếu không có giấy tờ khác để chứng minh danh tánh.
Người dân Hoa Kỳ có đến ngày 22 tháng 1 năm 2018 là hạn chót để chuẩn bị những giấy tờ này.
Đạo luật REAl ID Act này đề ra các tiêu chuẩn căn bản cho 50 tiểu bang trên Hoa-Kỳ về vấn đề an ninh tối thiểu khi cấp bằng lái xe cấp bởi các tiểu bang.
Đạo luật này cũng nghiêm cấm các chính quyền cấp Liên Bang, như sở TSA tức là Sở Kiểm Soát An Toàn Giao Thông (Transportation Security Administration) khi nào được phép chấp nhận những loại căn cước không đạt được tiêu chuẩn tối thiểu đã đề ra.
Từ năm 2005 đến nay, các chính quyền tiểu bang đã có đủ thời gian để chuẩn bị và thay đổi bằng lái xe (driver license) hay thẻ căn cước (ID card) do tiểu bang cấp, đáp ứng tối thiểu yêu cầu của đạo luật REAL ID này.
Năm nay là năm 2017, là năm chót để thực thi các yêu cầu này.
Bắt đầu từ ngày 22 tháng 01 năm 2018 sắp tới, tất cả mọi người đi máy bay trong nội địa (NỘI ĐỊA - DOSMETIC FLIGHTS) thì phải chứng minh căn cước bằng những Bằng Lái Xe loại mới do tiểu bang cấp, hay ID Card loại mới do tiểu bang cấp.
Nếu tiểu bang của mình chưa cấp được bằng lái hay ID card loại mới, và được chính quyền Liên Bang cho gia hạn, thì những người trong tiểu bang đó, được tiếp tục sữ dụng loại Bằng Lái hay ID cũ, để đáp máy bay đi trong nội địa Hoa Kỳ.
Nhưng bắt đầu từ ngày: 1 tháng 10 năm 2020, thì tất cả mọi người phải sữ dụng loại thẻ ID Card hay bằng lái xe Driver License loại mới, nếu không sẽkhông được lên máy bay, dù là bay ngắn hạn trong nội địa Hoa Kỳ.
Vào thời điểm chúng tôi viết bài này, thì nhìn trên bản đồ ở trên, có 5 tiểu bang ở Hoa Kỳ với màu đỏ, là những tiểu bang không hội đủ điều kiện đòi hỏi của đạo luật REAL ID Act: Washington, Montana, Minesota, Missouri và Maine. Những cư dân của 5 tiểu bang nêu trên, sau ngày 22 tháng 01 năm 2018, sẽ không được sữ dụng bằng lái hay căn cước để lên máy bay, mà phải dùng Passport hay Thẻ Xanh mới được chấp thuận.
Có 26 tiểu bang đã hội đủ điều kiện , có màu xanh lá cây, do đạo luật này đòi hỏi và sẵn sàng cấp loại thẻ REAL ID bằng lái hay căn cước cho dân chúng trong tiểu bang mình. Những cư dân của 24 tiểu bang này, từ giờ cho đến 1 tháng 10 năm 2020, tức là có hơn 3 năm rưỡi, đủ thời gian để xin gia hạn cái bằng lái hay thẻ căn cước mới. Nếu cư dân các tiểu bang này không làm, họ sẽ phải dùng đến Passport hay Greencard để được phép lên máy bay trong nội địa Hoa-Kỳ.
Có 19 tiểu bang chưa hoàn tất (mang màu vàng) hay chưa quyết định tuân thủ đạo luật REAL ID Act của Liên bang vì nhiều lý do khác nhau. Do đó, những tiểu bang này được gia hạn thêm đến 10 tháng 10 năm 2017. Trong số những tiểu bang này có California và Texas là 2 tiểu bang có rất đông người Việt Nam sinh sống nhất Hoa Kỳ.
Nếu đến tháng 10 năm 2017 này, mà hai sở DMV của tiểu bang Cali và Texas vẫn chưa hội đủ điều kiện hay từ chối cấp loại thẻ REAL ID này cho cưdân của tiểu bang mình, thì bắt đầu qua 22 tháng 01 năm 2018 sắp tới, cư dân Cali và Texas sẽ phải mang Sổ Thông Hành hoặc Thẻ Xanh ra để đi lại trong nước Mỹ bằng đường hàng không nội địa, chứ không được dùng thẻ căn cước hay bằng lái xe để lên máy bay như hiện nay nữa.
Lấy thí dụ cho dễ hiểu: Ông Minh ở Las Vegas, tiểu bang Nevada kế bên California (có sòng bài Las Vegas nổi tiếng thế giới) hiện nay đang có bằng lái xe do DMV của Nevada cấp, ông đang sữ dụng bình thường.
Ông Minh mùa Hè này sẽ đi Hawaii chơi, đi lên New York, đi Florida, v.v... sẽ sữ dụng bằng lái xe của ông ta như trước nay, không có trở ngại gì.
Đến đầu năm 2018, ông ta đáp máy bay đi Washington DC xem tuyết rơi, vẫn sữ dụng bằng lái này ở phi trường, chỗ kiểm sóat an ninh TSA, vẫn không có gì thay đổi...
Nhưng đến sau ngày 22 tháng 10 năm 2020, ông Minh muốn lên máy bay đi qua Oregon xem hoa đào, ông ra phi trường Las Vegas, trình ra cái bằng lái xe của Nevada để đáp chuyến bay đi Oregan, thì không còn được nữa. Lý do là tiểu bang Nevada của ông Minh đã thông báo từ lâu (2014) là họ đãcó loại REAL ID bằng lái này, và ai muốn có để chuẩn bị cho luật REAL ID Act vào năm 2018, thì nên liên lạc với DMV để biết thủ tục xin cái mới này.
Vậy ông Minh, nếu muốn sữ dụng bằng lái xe của Nevada để đáp máy bay đi chơi như bình thường trước đây, thì: một là ông Minh trước đó vài tháng, phải gia hạn bằng lái của mình và chọn loại REAL ID bằng lái, thay vì gia hạn loại bằng lái bình thường. Hai là ông Minh phải dùng đến : Sổ Thông Hành (passport book) hay Thẻ Thông Hành (passport card) nếu ông Minh đã là công dân Mỹ. Hay nếu ông Minh chưa là công dân Mỹ thì ông phải dùng Thẻ Xanh Greencard của mình.
Ví dụ số 2: Bà An đang cư ngụ ở thành phố Tacoma, tiểu bang Washington. Trước nay bà vẫn đi thăm con cái ở dưới Little Saigon, quận Cam ít nhất mỗi năm đôi ba lần. Mỗi lần đi là con cái mua vé máy bay sẵn gửi lên cho bà, bà nhờ người đưa ra phi trường Tacoma, vào cửa kiểm soát, trình ra cái thẻ căn cước ID card do tiểu bang Washington cấp, là xong.
Bà An lên máy bay rời Tacoma, đáp xuống phi trường John Wayne thăm con cháu ở quận Cam vui vẻ, không có gì trở ngại.
Nhưng bắt đầu từ ngày 22 tháng Giêng năm 2018 sắp đến, có thể bà An sẽ không vui khi ra đến phi trường Tacoma, vì khi đó , nhân viên công quyền TSA sẽ từ chối cho bà lên phi cơ bay xuống quận Cam với lý do là thẻ căn cước ID Card của tiểu bang Washington cấp cho bà đã không hội đủ điều kiện của đạo luật REAL ID Act này.
Và vì vậy bà An không thể lên phi cơ bằng cái thẻ căn cước bình thường như xưa nay bà vẫn làm được.
Vì nhiều lý do, tiểu bang Washington , nơi bà đang sinh sống, không chịu theo yêu cầu của đạo luật REAL ID Act, nên bà An phải có một cái sổ thông hành (U.S. passport book) hay thẻ xanh (greencard) để được phép lên máy bay, dù chỉ là bay xuống quận Cam, cách đó chỉ có 2 giờ đồng hồ, chứkhông phải bay ra ngoại quốc.
Ví dụ số 3: Ông Lộc ở Garden Grove, California. Ông thường xuyên bay qua Florida , đến Miami để đáp tàu thủy đi du lịch Bahamas, Carribean...mỗi năm ít nhất 3 lần. Ông Lộc vẫn mang theo bằng lái xe Cali bình thường để lên máy bay Delta từ phi trường Los (LAX).
Nhưng giả sữ đến tháng 10 năm 2017 này, mà DMV của Califonria vẫn chưa thông qua loại thẻ REAL ID Card cho cư dân trong tiểu bang, thì ông Lộc sẽ phải chuẩn bị mang thêm cuốn sổ Thông Hành (passport book) hay cái thẻ Thông Hành (passport Card) hay là Thẻ Xanh (nếu ông Lộc chưa là công dân Mỹ) khi đi lại trong nước Mỹ.
Sau đó, nếu DMV của California thông qua việc cấp phát REAL ID bằng lái xe, thì ông Lộc sẽ có 3 năm để gia hạn bằng lái của mình qua loại thẻ mới này. Sau tháng 10 năm 2020, mà ông Lộc quên không gia hạn bằng lái của mình qua loại mới, thì ông sẽ phải trình Sổ Thông Hành hay Thẻ Thông Hành hay Thẻ Xanh để được phép lên máy bay, bay qua Florida để đi cruise.
Dựa vào 3 ví dụ kể trên, chúng ta thấy, dấu mốc quan trọng là ngày 22 tháng 01 năm 2018 sắp đến.
Sau ngày đó thì dân Cali bị bắt buộc : 1 là phải đổi qua loại thẻ mới, hai là phải có passport card hay passport book, 3 là phải dùng thẻ xanh, 4 là phải có Hộ Chiếu hay passport nước ngoài còn hiệu lực, mới được đi máy bay trong nội địa Hoa Kỳ.
Theo kinh nghiệm của chúng tôi, cũng như sau khi nghiên cứu cách thức xin REAL ID card của các tiểu bang, chúng tôi nhận thấy xin Sổ Thông Hành (U.S. Passport) và Thẻ Thông Hành (U.S. Passport Card) là giải phát nhanh nhất, ít tốn kém và ít nhức đầu nhất.
Vì những lý do nêu trên, chúng tôi khuyên mọi người nên làm các việc sau đây để chuẩn bị cho tương lai không gặp rắc rối khi đi máy bay:
1. Là công dân Mỹ: thì làm sẵn 1 cái Passport Book (Sổ Thông Hành) ngay từ bây giờ. Và nên làm thêm 1 cái Passport Card (Thẻ Thông Hành) để dễdàng bỏ trong ví (bóp) mang theo trong người gọn nhẹ.
2. Là thường trú nhân (thẻ xanh):
a. Nếu đang có loại thẻ xanh cũ màu hồng, cấp từ hồi thập niên 1980, đến nay mà chưa bị mất hay hư rách, nên chuyển qua loại thẻ xanh mới, cóhình mới và giá trị 10 năm.
b. Nếu thẻ xanh mới sắp sửa hết hạn, nên chuẩn bị gia hạn ngay, ít nhất là 6 tháng trước ngày hết hạn.
c. Nếu thẻ xanh đã bị mất hay thất lạc, nên làm đơn xin lại cái mới ngay, đừng chần chờ, vì ít nhất là từ 6 đến 7 tháng mới có thẻ xanh mới.
3. Người chưa là thường trú nhân: du lịch, du học, làm ăn... là những người mang hộ chiếu hay passport của nước ngoài, đang ở Mỹ với Visa do Hoa Kỳ cấp.... xin giữ cho các passport hay Visa này còn hiệu lực, đừng để hết hạn. Gia hạn ngay.
Những việc này cần làm ngay và có thể thực hiện được trong vài tháng. Với sổ Thông Hành (passport book) hay Thẻ Thông Hành (passport card) hay Thẻ Xanh (Green card), chúng ta có thể sữ dụng để đi máy bay nội địa, đi máy bay quốc tế, đi xin việc, đi vào các văn phòng chính quyền Liên Bang như là sỡ Di Trú, Sở Passport, v.v... mà không cần phải lo lắng mang theo ID card hay bằng lái xe hay là ngày hết hạn (vì bằng lái xe hay thẻ căn cước ID chỉ cấp có 5 năm, trong khi passport và thẻ xanh có hiệu lực đến 10 năm).
Nếu tiểu bang mình cư ngụ chưa kịp cấp thẻ mới, mà chúng ta cần phải di chuyển bằng máy bay trong nội địa Hoa Kỳ, lúc đó chúng ta sẽ sữ dụng 4 loại giấy tờ đã nêu ở trên mà không gặp trỡ ngại nào. Cho dù chúng ta không lái xe không cần phải xin bằng lái thì vẫn lên máy bay được. Chúng ta quên không gia hạn lại thẻ ID card của mình cũng vẫn sữ dụng passport để đi lại hợp pháp trong nước Mỹ được.
Nếu một trong những lời khuyên trên của chúng tôi mà quý vị vì bất cứ lý do gì mà không thực hiện được, thì xin thành thực khuyên quý vị nên di chuyển trong nước Mỹ bằng.... xe buýt, đừng lái xe hay đi máy bay, thì không cần phải lo lắng về bất cứ giấy tờ gì cả !!!.