LẦN HẠT MÂN CÔI LÀ BƯỚC ĐI CÙNG CHÚA GIÊSU VÀ MẸ MARIA

Mẹ Maria là Hình Mẫu Hoàn Hảo, là khuôn mẫu cho Giáo Hội và cho mỗi người Kitô hữu về cung cách bước đi trên Con Đường Chúa Giêsu để đến với Thiên Chúa. Khi chiêm ngắm Mẹ, chúng ta tìm thấy con đường mà chính Thiên Chúa đã đi qua trần gian để đến với chúng ta, và cũng là con đường chúng ta phải đi để trở về với Ngài.

Mẹ là người mở ra con đường khi Mẹ nói lời “Xin Vâng” hoàn hảo, vô điều kiện, giúp Ngôi Lời - Chúa Con nhập thể và trở thành con người. Sự chấp thuận hoàn hảo này của Mẹ là điều kiện tiên quyết, là nguyên mẫu thiết lập con đường nối liền Thiên Chúa và nhân loại. Lời kinh Mân Côi giúp chúng ta hòa mình vào sự “Xin vâng” đó.

1. Mẹ Maria là người mở ra con đường đến Thiên Chúa

Lời cầu nguyện của người Kitô hữu chỉ có thể đến được với Thiên Chúa qua chính con đường mà Ngài đã đi: Ngài đến với chúng ta, và chúng ta đến với Ngài trong Ngài. Nếu không, lời cầu nguyện ấy sẽ lạc lối, rơi vào hư không, không có đích đến. Thiên Chúa là sự tự do vô hạn, tự Ngài mở lòng với chúng ta theo ý muốn của Ngài.

Thánh Bernard xứ Clairvaux đã nói: “Thiên Chúa đã đặt nơi Mẹ Maria sự viên mãn của mọi điều thiện hảo, để nếu có bất cứ hy vọng, ân sủng hay ơn cứu độ nào trong chúng ta, thì chúng ta biết rằng chúng ta có được tất cả từ Mẹ Maria.” ^[1] Điều này cho thấy con đường giữa Thiên Chúa và chúng ta được thông suốt cả hai chiều, và Mẹ Maria là Cổng Trời mà qua đó Ngôi Lời đã đến với chúng ta, và là Con Đường chúng ta bước đi trên đó để đến với Chúa Kitô-Ngôi Lời.

Vào thế kỷ XIII, lạc giáo Albigensê đe dọa Châu Âu, khiến nhiều tín hữu rời bỏ Giáo hội. Lạc giáo Albigensê là một niềm tin nhị nguyên cho rằng thế giới linh thiêng thì tốt lành, nhưng thế giới vật chất, xác thể là xấu xa, trái ngược với đức tin Công giáo nhấn mạnh sự Nhập Thể của Chúa Kitô. Thánh Đa Minh đã cầu xin Mẹ Maria, và chính Mẹ đã hiện ra trao cho Ngài tràng hạt Mân Côi như một vũ khí thiêng liêng và là một phương thế hữu hiệu để đưa mọi người trở về với Chúa Kitô. Thánh Đa Minh đã chống lại tà thuyết Albigensê bằng cách thành lập Dòng Thuyết giáo - Dòng Đaminh - và thúc đẩy Kinh Mân Côi. Phương châm của Thánh Đa Minh là sống một cuộc đời nghèo khó và rao giảng Tin Mừng, và Ngài dạy rằng, qua Kinh Mân Côi, chúng ta suy ngẫm về cuộc đời Chúa Giêsu trong thân xác con người, là một công cụ mạnh mẽ để hoán cải những người theo lạc giáo và tái khẳng định đức tin Kitô giáo. Mẹ Maria không chỉ là hình mẫu mà còn là Người Chỉ Đường cụ thể qua việc trao lời Kinh Mân Côi cho Thánh Đa Minh khi xưa, cũng là cho tất cả chúng ta ngày nay.

2. Mẹ Maria dẫn chúng ta đến sự đồng ý trọn vẹn

Khi nói lời “Fiat - Xin Vâng” Mẹ Maria là người đã đón nhận Ngôi Lời một cách vô điều kiện, đến mức Ngôi Lời chọn ngự trị trong Mẹ, và nơi đó, Ngôi Lời trở thành con người, là Con của một Người Mẹ. Không ai trong chúng ta có thể nói lời “Xin Vâng” trọn vẹn và vô điều kiện như Mẹ. Khi chúng ta lặp đi lặp lại lời kinh “Kính mừng Maria!”, chính Mẹ Maria dạy ta nói lời “Xin Vâng” vì chúng ta không phải là Mẹ, Đấng đã nói lời “Xin Vâng” trọn vẹn và hiến dâng mình trọn vẹn cho Thiên Chúa mà không hề do dự. Qua Kinh Mân Côi, chúng ta xin cho cung cách sống của mình nên giống như câu trả lời và lời đồng ý của Mẹ đối với Lời Chúa. Đây là sự tập luyện để ta cũng có thể mở lòng nói lời “Xin Vâng” và chấp nhận Lời Chúa cách trọn vẹn. 

Thánh Irênê, một trong các Giáo phụ đầu tiên, đã diễn tả điều này một cách sâu sắc: “Eva đã không vâng phục trở thành nguyên nhân gây ra cái chết, cho cả chính bà và toàn thể nhân loại. Còn Mẹ Maria, bằng cách vâng phục, đã trở thành nguyên nhân cứu rỗi, cho cả chính Mẹ và toàn thể nhân loại.” ^[2] Sự chấp thuận trọn vẹn của Mẹ là điều kiện tiên quyết để thiết lập con đường kết nối chúng ta với Thiên Chúa.

Hành trình hoán cải và sứ mạng đặc biệt của Chân Phước Bartolo Longo là một minh chứng về sự chiến thắng ánh sáng trên bóng tối, nhờ Kinh Mân Côi trong đời sống đức tin.

Chân Phước Bartolo Longo (1841-1926) từ bỏ đức tin Công Giáo vào thời sinh viên để theo tà thuyết và trở thành tư tế thờ Satan, dẫn đến sự tuyệt vọng cùng cực. Nhờ linh mục Dòng Đa Minh Alberto Radente, ông hoán cải và tuyên hứa là giáo dân Dòng Ba Đa Minh vào Lễ Đức Mẹ Mân Côi năm 1871. Khi đến Pompeii, đối diện với sự suy đồi tâm linh, ông lại tuyệt vọng. Tuy nhiên, lời nhắc nhở về lời hứa của Đức Mẹ: “Những người cổ võ việc đọc Kinh Mân Côi sẽ tìm thấy ơn cứu độ” đã trở thành vũ khí giúp ông chiến thắng Satan và quyết định ở lại Pompeii truyền bá việc lần hạt Mân Côi.

Năm 1873, ông xây dựng lại một nhà thờ đổ nát và phổ biến một bức linh ảnh Đức Mẹ Mân Côi. Bức ảnh này nhanh chóng trở nên nổi tiếng nhờ phép lạ chữa lành sau chuỗi cửu nhật 54 ngày, trong đó Đức Mẹ hiện ra và dạy: “Bất cứ ai mong muốn nhận được ân sủng nên cầu nguyện ba tuần cửu nhật với chuỗi Mân Côi, và thêm ba tuần cửu nhật khác để tạ ơn.” Phép lạ này đã truyền cảm hứng cho Giáo hội và Đức Giáo Hoàng Lêô XIII cổ võ việc lần hạt Mân Côi trên toàn thế giới. ^[3]

3. Hòa Mình Vào Lời Cầu Nguyện Của Hội Thánh

Mẹ Maria là hình mẫu hoàn hảo cho căn tính của Hội Thánh, vì qua Mẹ, Ngôi Lời nhập thể, hình thành cộng đoàn gắn kết Thiên Chúa với con người - tức Hội Thánh. Mẹ Maria-Hội Thánh và Chúa Kitô trở nên “một xương một thịt” nhờ biến cố cứu độ. Việc lần hạt Mân Côi giúp chúng ta hòa mình vào lời cầu nguyện của Mẹ, kết hiệp sâu sắc với Mẹ và Chúa Con trong cùng một Thân Thể. Kinh Mân Côi là con đường để đi vào nguồn mạch cứu độ, cùng Mẹ “bước đi trên Con Đường” trở về với Chúa Cha. Giáo Hội nhìn nơi Mẹ Maria, Đấng đã hoàn tất trọn vẹn con đường đức tin, một hình mẫu sống động và một hướng đi rõ ràng để gặp gỡ Thiên Chúa.

Thánh Giáo hoàng Gioan Phaolô II trong Tông thư Rosarium Virginis Mariae đã gọi Kinh Mân Côi là bản tóm tắt của Tin Mừng: “Kinh mân côi, dầu rõ ràng gắn liền với Mẹ Maria, chủ yếu là một lời kinh lấy Chúa Kitô làm trung tâm. Qua vẻ giản dị của các yếu tố, lời kinh có được chiều sâu của toàn bộ sứ điệp Tin mừng, mà ta có thể gọi là một bản tóm lược.” Kinh Mân Côi là một phương thế để chiêm ngắm Chúa Kitô với con mắt của Đức Maria: “Không ai đã say sưa chiêm ngưỡng dung nhan Chúa Kitô một cách trung thành như Mẹ Maria. Đôi mắt tâm hồn của Mẹ đã hướng về Ngài ngay từ lúc Truyền tin, khi Mẹ cưu mang Ngài nhờ quyền năng Thánh Thần. Rồi trong những tháng sau đó, Mẹ bắt đều cảm nhận sự hiện diện của Ngài và hình dung ra diện mạo của Ngài. Cuối cùng, khi hạ sinh Ngài tại làng Bêlem, đôi mắt Mẹ đã âu yếm nhìn ngắm dung nhan Con Mẹ. Từ đó, đôi mắt chan chứa sự tôn thờ và kinh ngạc của Mẹ không bao giờ rời xa Ngài… Khi suy ngắm bằng chuỗi mân côi, cộng đoàn Kitô hữu tiếp xúc với các kỷ niệm và cái nhìn chiêm ngưỡng của Mẹ Maria” (Tông Thư Rosarium Virginis Mariae, số 2,10-11). Lời kinh “Kính mừng Maria” không tách Mẹ ra khỏi Chúa Con, mà hướng về Chúa Con, vì Mẹ chỉ là Câu Trả Lời trong khi Chúa Con là Ngôi Lời.

Vào thế kỷ trước, Cha Thánh Padre Pio rất sùng kính Kinh Mân Côi. Ai cũng biết đến lòng yêu mến của Cha Thánh đối với Kinh Mân Côi. Ngài luôn cầm một tràng hạt Mân Côi trên tay và thường xuyên cầu nguyện với tràng hạt này. Điều này có thể thấy trong các bức ảnh của ngài. Ngài đã nói về Kinh Mân Côi như sau:

• “Hãy thường xuyên lần hạt Mân Côi. Việc này tốn rất ít tiền mà lại có giá trị rất lớn!”

•  “Chúng ta không thể sống thiếu Kinh Mân Côi. Hãy đọc kinh Mân Côi và cầu nguyện mỗi ngày.” 

•  “Kinh Mân Côi là lời cầu nguyện của Mẹ Maria, Đấng chiến thắng mọi sự và mọi người. Mẹ Maria hiện diện trong mọi mầu nhiệm của kinh Mân Côi.”  

•  “Satan luôn cố gắng phá hủy chuỗi mân côi, nhưng hắn sẽ không bao giờ thành công.”

•  “Kinh Mân Côi là vũ khí mà Mẹ Maria ban cho chúng ta để chống lại những mưu mô của kẻ thù địa ngục.” 

• “Đức Maria đã dạy chúng ta kinh Mân Côi cũng như Chúa Giêsu đã dạy chúng ta kinh Lạy Cha.” 

• “Tôi luôn cầu nguyện cho người bệnh. Mỗi ngày tôi đều đọc kinh Mân Côi cầu nguyện cho họ.” ^[4]

Cha Thánh Padre Pio luôn lần hạt, và những lời cầu nguyện của ngài có sức mạnh phi thường, chứng minh rằng việc lần hạt Mân Côi là bước đi trên con đường của Mẹ - một con đường tận hiến, khiêm nhường và chiến đấu thiêng liêng - để không ngừng quy hướng về Chúa Con.

4. Mẹ Maria Giúp Ta Trong Giờ Lâm Tử

Lời khẩn cầu Mẹ Maria trong Kinh Mân Côi, “khi nay và trong giờ lâm tử”, nhấn mạnh sự đồng hành và chuyển cầu liên lỉ của Mẹ trong mọi khoảnh khắc, đặc biệt là giờ phút cuối cùng. Cuộc sống tín hữu là sự chuẩn bị cho giờ lâm tử, là lúc cần nói lời “Xin Vâng” trọn vẹn để đến với Chúa Cha. Vì không ai tự sức mình có thể hoàn toàn chấp nhận, nên chúng ta cần sự hỗ trợ của Mẹ. Mẹ Maria, Đấng đã đạt đến sự vẹn toàn, nuôi dưỡng và dẫn dắt chúng ta đến với sự vẹn toàn của Mẹ, nhất là trong giây phút cuối đời. Thánh Anselmô, Giám mục, Tiến sĩ Hội Thánh, đã dạy: “Không thể cứu rỗi linh hồn nếu không sùng kính Mẹ Maria và không được Mẹ che chở.” ^[5] 

Bằng cách lặp đi lặp lại lời ca ngợi Mẹ Maria trong Kinh Mân Côi, chúng ta nhận ra sự trổi vượt của Mẹ, để Mẹ chỉ cho chúng ta con đường chấp nhận Thiên Chúa, và đồng thời, chúng ta bước đi trên con đường: “Thầy từ Chúa Cha mà đến và Thầy đã đến thế gian. Thầy lại bỏ thế gian mà đến cùng Chúa Cha” (Ga 16: 28). Con đường tuần hoàn này Chúa Con thực hiện khởi đi từ Chúa Cha đến thế gian và trở về Chúa Cha, đem theo Mẹ Maria, Hội Thánh và chính chúng ta: “để con ở đâu, thì những người Cha đã ban cho con cũng ở đó với con, để họ chiêm ngưỡng vinh quang của con, vinh quang mà Cha đã ban cho con” (Ga 17:24).