Nhân viên Công ty Việt Á làm việc trong phòng thí nghiệm của nhà máy ở Bình Dương hôm 31/7/2019

Vụ Việt Á gây chấn động công luận xảy ra là do những sai phạm đầu tiên từ hai bộ Khoa học - Công nghệ và Y tế.

Đây là kết luận do Ủy Ban Kiểm tra Trung ương (UBKTTW) của Đảng Cộng sản Việt Nam đưa ra và truyền thông Nhà nước loan đi ngày 28/7.

Cụ thể, theo UBKTTW, Ban cán sự đảng Bộ KH&CN vi phạm trong việc nghiên cứu, nghiệm thu, chuyển giao đối với bộ kít xét nghiệm COVID-19 cho Học viện Quân y; việc ký, quản lý, kiểm tra, giám sát thực hiện hợp đồng; quản lý, sử dụng, thanh toán kinh phí, đánh giá, nghiệm thu Đề tài; đặc biệt là việc chuyển giao kết quả nghiên cứu cho Công ty Việt Á không đúng quy định của pháp luật về khoa học công nghệ…

UBKTTW nêu rõ, Công ty Việt Á không có chức năng, năng lực sản xuất sinh phẩm, không có năng lực tài chính. Và dù Đề tài được đầu tư 100% kinh phí ngân sách Nhà nước do Học viện Quân y là cơ quan chủ trì và đang trong quá trình thực hiện, chưa nghiệm thu, chưa bàn giao kết quả nghiên cứu, nhưng Công ty Việt Á đã sử dụng Đề tài nghiên cứu và uy tín của Học viện Quân y để hợp thức hóa các sản phẩm, đề nghị Bộ Y tế cấp phép lưu hành tạm thời và chính thức bộ kít xét nghiệm.

Bộ KH&CN còn tổ chức họp báo và đăng trên Cổng thông tin điện tử nội dung “Bộ kít xét nghiệm COVID-19 của Việt Nam sản xuất vừa được Tổ chức Y tế thế giới chấp thuận”, tạo điều kiện để Công ty Việt Á lợi dụng truyền thông đánh bóng uy tín, quảng bá thương hiệu. Thực tế, Tổ chức Y tế thế giới không công nhận bộ kít xét nghiệm này.

Cùng với Bộ KH&CN, Ban cán sự đảng và lãnh đạo Bộ Y tế cũng buông lỏng lãnh đạo, kiểm tra, để Bộ Y tế, một số đơn vị thuộc Bộ và cá nhân vi phạm nghiêm trọng các quy định của đảng, pháp luật Nhà nước, quy định của Bộ Y tế trong việc cấp số đăng ký lưu hành; việc giám sát, đánh giá, kiểm tra, thẩm định quy trình kiểm định chất lượng; hiệp thương giá và kiểm tra việc hiệp thương giá, mua sắm bộ kít xét nghiệm COVID-19 do Học viện Quân y chủ trì, phối hợp với Công ty Việt Á sản xuất.

Điều này được thể hiện qua việc Viện vệ sinh dịch tễ Trung ương xác nhận chất lượng bộ sinh phẩm xét nghiệm COVID-19 do Học viện Quân y và Công ty Việt Á phát triển, từ đó kéo theo nhiều vi phạm và để Bộ Y tế cấp số đăng ký lưu hành bộ kít xét nghiệm COVID-19 được mang tên Công ty Việt Á sản xuất.

Công ty Việt Á hiện đang bị điều tra với cáo buộc thổi giá bộ kit test  lên thêm khoảng 45% và đút lót cho “đối tác” số tiền lên đến 800 tỷ đồng. Đã có khoảng 70 người bao gồm cả các quan chức Bộ Y tế, Bộ Khoa học- Công Nghệ, Học viện Quân Y, lãnh đạo các Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật (CDC), Bệnh viện trên cả nước đã bị khởi tố  do dính líu đến Việt Á.

Trong đó có cựu bộ trưởng Y tế Nguyễn Thanh Long; cựu chủ tịch Hà Nội và cũng là cựu Bộ trưởng Khoa học- Công nghệ Chu Ngọc Anh; một số lãnh đạo cấp vụ thuộc Bộ Y tế và Bộ Khoa học- Công nghệ và 37 người là giám đốc CDC, lãnh đạo và cán bộ y tế tại 15 tỉnh, thành.