Người biểu tình Philippines phản đối Trung Quốc vi phạm chủ quyền ở Biển Đông, trước cửa lãnh sự Trung Quốc ở thành phố Makati, Philippines, ngày 12/07/2021. © AP / Aaron Favila

Hoa Kỳ, ngày hôm qua 19/11/2021, lên tiếng tố cáo việc tàu Trung Quốc sử dụng vòi rồng tấn công tàu tiếp tế của Philippines ở Biển Đông là đã có những hành vi “nguy hiểm, khiêu khích và phi lý”. Washington đồng thời nhắc lại rằng một cuộc tấn công vũ trang vào các tàu Philippines có thể dẫn đến việc kích hoạt các cam kết bảo vệ lẫn nhau giữa Mỹ và Philippines. 

Theo phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Mỹ Ned Price, Hoa Kỳ sát cánh cùng đồng minh kết ước là Philippines trong bối cảnh đã xảy ra một vụ “leo thang đe dọa trực tiếp đến hòa bình và ổn định của khu vực”. Trong một thông cáo, phía Mỹ cho rằng Bắc Kinh “không có quyền can thiệp vào các hoạt động hợp pháp của Philippines trong vùng đặc quyền kinh tế của Philippines". 

Bản thông cáo tái khẳng định rằng “Một cuộc tấn công vũ trang nhằm vào các tàu công vụ của Philippines ở Biển Đông sẽ dẫn đến (việc áp dụng) các cam kết phòng thủ chung của Hoa Kỳ”. 

Các cam kết bảo vệ của Washington đối với Manila cũng đã được bộ trưởng Quốc Phòng Mỹ Lloyd Austin nhắc lại trong một cuộc điện đàm với đồng nhiệm Philippines Delfin Lorenzana vào hôm qua. 

Hôm thứ Năm 18/11, Philippines đã lên án “bằng những lời lẽ mạnh mẽ nhất” hành động của ba tàu hải cảnh Trung Quốc bị tố cáo là đã ngăn chặn và phun vòi rồng vào các tàu tiếp tế của Manila trên đường đi đến Bãi Cỏ Mây (Second Thomas Shoal), một đảo san hô do Philippines kiểm soát ở vùng Trường Sa thuộc Biển Đông, bên trên có một đơn vị Thủy Quân Lục Chiến Philippines đồn trú. 

Theo hãng tin Anh Reuters, một phát ngôn viên khác của Bộ Ngoại giao Mỹ xin giấu tên, đã gọi các hành động của Hải Cảnh Trung Quốc là “nguy hiểm, khiêu khích và phi lý”, xem đó là động thái mới nhất “trong một loạt các hành động của Bắc Kinh nhằm đe dọa và khiêu khích các quốc gia khác, phá hoại hòa bình và an ninh trong khu vực cũng như trật tự quốc tế dựa trên luật pháp”. 

Washington đã nhiều lần lên án việc Trung Quốc hung hăng áp đặt các yêu sách lãnh thổ rộng khắp ở Biển Đông, nơi Việt Nam, Philippines, Malaysia, Brunei và Đài Loan đều có tuyên bố chủ quyền. 

Hoa Kỳ đã tiến hành các cuộc tuần tra thường xuyên để thách thức các tuyên bố chủ quyền quá đáng của Trung Quốc. Vào tháng Hai vừa qua, bộ Ngoại Giao Mỹ đã lên tiếng tỏ ý quan ngại về một bộ luật mới của Trung Quốc cho phép lực lượng Hải Cảnh của họ sử dụng vũ lực, kể cả việc dùng vũ khí để áp đặt các yêu sách của Trung Quốc.