Ảnh minh họa : Cờ Mỹ và Đài Loan nhân chuyến ghé thăm Đài Bắc của chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Hạ viện Mỹ Ed Royce. Ảnh chụp ngày 27/03/ 2018. REUTERS - TYRONE SIU

Trong một thông cáo phát đi tối hôm qua, thứ Bảy 23/10/2021, bộ Ngoại Giao Mỹ cho biết giới chức ngoại giao Hoa Kỳ và Đài Loan hôm thứ Sáu 22/10 đã có một cuộc họp trực tuyến để thảo luận về những cách thức có thể cho phép Đài Loan tham gia « đáng kể » vào các công việc của Liên Hiệp Quốc. Cuộc họp diễn ra ngay vào lúc Bắc Kinh chuẩn bị chào mừng dịp 50 năm chế độ cộng sản Bắc Kinh thay thế Đài Bắc, đại diện cho Trung Quốc tại Liên Hiệp Quốc. 

Bộ Ngoại Giao Mỹ khẳng định các giới chức Hoa Kỳ tham gia cuộc họp với Đài Loan đã nhắc lại sự ủng hộ của Washington đối với khả năng Đài Loan tham gia « đáng kể » vào Tổ chức Y tế Thế giới và Công ước khung của Liên Hiệp Quốc về Biến đổi khí hậu. Đôi bên đã thảo luận về những cách giúp tăng cường khả năng đóng góp của Đài Loan về nhiều chủ đề hơn nữa. Bộ Ngoại Giao Đài Loan đã cảm ơn Mỹ về sự ủng hộ mạnh mẽ của Washington.

Thông cáo của bộ Ngoại Giao Mỹ được đưa ra trong bối cảnh ngày mai thứ Hai 25/10, chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình sẽ có bài phát biểu nhân dịp kỷ niệm 50 năm ngày chính quyền cộng sản Bắc Kinh trở thành thành viên Liên Hiệp Quốc. 

Reuters nhắc lại là Đài Loan, với tên gọi chính thức là Trung Hoa Dân Quốc, từng là thành viên của Liên Hiệp Quốc cho đến ngày 25/10/1971, trước khi chính quyền Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa, thành lập vào năm 1949, giành được quyền đại diện cho Trung Quốc tại Liên Hiệp Quốc. Bắc Kinh luôn coi Đài Loan là chỉ một tỉnh của Trung Quốc và gần đây liên tục gia tăng áp lực chính trị và quân sự để khẳng định chủ quyền đối với Đài Loan. 

Năm 1979, Washington chính thức công nhận Trung Quốc cùng lúc với việc cắt đứt « quan hệ ngoại giao » với Đài Loan cũng vào năm này. Tuy nhiên, cũng trong năm này, Hoa Kỳ ban hành Đạo luật về Quan hệ Đài Loan (Taiwan Relations Act), buộc chính quyền Mỹ cung cấp cho Đài Bắc các phương tiện để tự vệ. 

Mặc dù không phải là thành viên Liên Hiệp Quốc, nhưng từ lâu nay, chính quyền Đài Loan chủ động hướng đến các mục tiêu chung của cộng đồng quốc tế, về phát triển bền vững hay khí hậu, khẳng định là một thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế. Báo cáo của Liên Hiệp Quốc về các Giải pháp Phát triển Bền vững (SDSN) năm 2021 xếp Đài Loan đứng đầu khu vực Đông Á về chỉ số hạnh phúc, và đứng thứ 24 thế giới. Đài Bắc đang hướng đến mục tiêu trung hòa về khí thải vào năm 2050.