BUÔNG – KHI TAY VẪN CÒN YÊU THƯƠNG

Thứ sáu - 14/11/2025 00:21

Chúng ta khởi đi từ một điểm chạm tinh tuyền nhất của con người: Tình yêu. Tình yêu dành cho đứa con thơ bé vừa chào đời là một nguồn năng lượng vô bờ bến, một sức mạnh kỳ vĩ có thể dời non lấp biển. Nhưng chính cái tình yêu thuần khiết ấy, khi đi qua thung lũng của những năm tháng trưởng thành, lại dễ dàng biến hình thành một nỗi sợ hãi mang tính chiếm hữu, một sự lo lắng gò bó. Chúng ta đều đã nếm trải cảm giác cay đắng ấy: Thương con quá mà thành sợ con. Sợ thế giới này quá rộng lớn, quá hiểm nguy, quá khắc nghiệt để bản thể non yếu của con có thể chịu đựng. Sợ con trượt chân vào vũng lầy của tệ nạn, sợ con vấp ngã trên con đường học vấn đầy cạnh tranh, sợ con không đủ giỏi giang, không đủ mạnh mẽ để tồn tại một cách xứng đáng trong cái thế giới năm-chấm-không phức tạp, nơi mọi thứ đều vận hành với tốc độ chóng mặt và tiêu chuẩn thành công được định nghĩa một cách khắc nghiệt. Nỗi sợ này không phải là một khiếm khuyết đạo đức, mà là một phản ứng sinh tồn bản năng, một biểu hiện méo mó của tình mẫu tử và phụ tử sâu đậm.
Thế là, ta khoác lên mình chiếc áo choàng của “siêu nhân”, của “người hùng bất đắc dĩ”. Ta trở thành một hệ thống định vị toàn cầu (GPS) cho mọi ngã rẽ, mọi quyết định nhỏ nhặt nhất của cuộc đời con, từ việc chọn màu bút chì, giải quyết bài toán khó, đến lựa chọn trường đại học, hay thậm chí là cách ứng xử trong mối quan hệ bạn bè đầu đời. Chúng ta ôm đồm, chúng ta gồng mình, ta căng thẳng đến mức kiệt quệ, sống cuộc đời của con như thể đó là kỳ thi sinh-tử cuối cùng của chính ta mà ta buộc phải vượt qua hộ. Mỗi điểm số, mỗi lời nhận xét của giáo viên, mỗi sự cố nhỏ nhặt của con đều được ta nâng lên thành vấn đề quốc gia, thành gánh nặng vô hình đè nặng lên đôi vai vốn đã mệt mỏi vì mưu sinh. Ta quên mất rằng, gánh nặng ấy không chỉ làm ta kiệt sức, mà còn đang siết chặt không gian phát triển của đứa trẻ. Ta đang vô tình truyền đi một thông điệp tiêu cực: Con chưa đủ năng lực để tự lo cho bản thân, con cần có cha mẹ để tồn tại.
Và khi sự kiểm soát vô hình ấy trở nên quá rõ ràng, đứa trẻ bắt đầu phản ứng. Phản ứng này không xuất phát từ bản tính hư hỏng hay ngỗ nghịch, mà là một tiếng kêu cứu khẩn thiết của tâm hồn đang đấu tranh cho quyền được thở, quyền được sai, và quyền được sống cuộc đời của chính mình. Con học cách nói dối, học cách lẩn tránh, học cách che giấu những vết xước và thất bại, không phải vì muốn làm tổn thương cha mẹ, mà vì sợ hãi sự thất vọng, sự phán xét, hoặc tệ hơn, là sự can thiệp và sửa chữa tức thì. Cha mẹ trở thành một bức tường áp lực, và con tìm mọi cách để lách qua, để thoát khỏi cái lồng vàng được xây bằng tình yêu và nỗi sợ hãi. Triết lý căn bản của việc dạy con không phải là thiết kế một robot hoàn hảo, được lập trình để đạt được mọi thành công mà ta mong muốn, mà là trang bị cho con một bộ kỹ năng sinh tồn toàn diện để con có thể tự bước đi, tự chiến đấu và tự tìm thấy con đường của riêng mình trong khu rừng đời đầy rẫy bất trắc.
Chính vì lẽ đó, triết lý làm cha mẹ đích thực không phải là làm tất cả, mà là biết dừng lại đúng lúc. Hành động "buông tay" ở đây không đồng nghĩa với việc bỏ mặc, với sự vô tâm hay sự thiếu trách nhiệm. Trái lại, buông là một hành vi của tình yêu thương trưởng thành, một sự lựa chọn can đảm mang tính thức tỉnh. Buông là lùi lại một bước, chuyển đổi vai trò từ người cầm vô lăng sang người thắp sáng cột đèn pha. Ta vẫn ở đó, vẫn dõi theo, nhưng không còn định hướng từng milimet. Ta chấp nhận rằng con cần tự chọn hướng đi, tự đạp ga, và nếu lỡ cán phải một ổ gà, con cũng cần được trao cơ hội để tự mình tìm cách thay lốp, tự mình cảm nhận cơn đau và tự mình rút ra bài học. Sức mạnh nội tại của một đứa trẻ được hình thành không phải từ những chiến thắng được cha mẹ dọn sẵn, mà từ những lần tự đứng dậy sau vấp ngã. Vết sẹo không phải là dấu hiệu của sự yếu đuối, mà là huy hiệu của sự kiên cường, là bằng chứng cho việc đã chiến đấu và sống sót.
Ta phải nhận ra rằng, con cái không phải là “dự án đầu tư” mà ta phải hồi hộp đợi ngày sinh lời, không phải là bản sao hoàn hảo của những ước mơ dang dở của chính ta. Con cái là một món quà độc nhất vô nhị mà vũ trụ ban tặng, là một bản thể độc lập, một linh hồn đang lớn lên, đang tìm kiếm ý nghĩa bên cạnh ta. Việc ta cố gắng kiểm soát cuộc đời con là một sự xâm phạm tinh tế vào sự thiêng liêng của món quà ấy. Cha mẹ cần học cách tôn trọng hành trình cá nhân của con, dù hành trình đó có vẻ khác biệt, thậm chí là sai lầm trong mắt ta. Tình yêu thương không phải là xích sắt mạ vàng, mà là đôi cánh trao cho con sức mạnh để bay. Và khi buông tay, ta giải phóng cho cả con và chính mình. Ta được giải phóng khỏi gánh nặng của sự hoàn hảo không tưởng, và con được giải phóng khỏi cái bóng khổng lồ của sự kỳ vọng.
Vậy, hành trình buông tay bắt đầu từ đâu? Nó bắt đầu từ những điều nhỏ nhặt, thường nhật. Hãy thử buông bớt một chút áp lực kiểm soát đối với việc dọn dẹp phòng ốc của con, cho phép con tự chịu trách nhiệm với điểm số học tập của mình, dù đó là điểm A hay điểm F. Hãy để con tự giải quyết những xung đột nhỏ với bạn bè mà không cần sự can thiệp của người lớn. Hãy cho con quyền được buồn bã, được thất vọng, được tức giận, được đau khổ vì những tổn thương đầu đời. Những cảm xúc tiêu cực ấy không phải là kẻ thù, mà là chất liệu thô để xây dựng sự đồng cảm, sự thấu hiểu và khả năng phục hồi cảm xúc. Bằng cách cho phép con tự đối diện với những trải nghiệm cảm xúc đa dạng, ta đang dạy con về tính hữu hạn và sự phức tạp của cuộc sống, một bài học mà không sách giáo khoa nào có thể truyền đạt được. Buông tay là chấp nhận rằng sự trưởng thành bao gồm cả những vết xước, và những vết xước ấy là cần thiết.
Đau đớn nhất không phải là việc con mắc sai lầm lớn lao nào đó. Đau đớn nhất là khi ta nhìn thấy chính mình kiệt sức, mỏi mòn làm “người hùng” trong một câu chuyện mà con đang muốn tự viết lấy cái kết, tự chịu trách nhiệm về những nút thắt và cao trào. Việc ta ôm đồm quá mức đã tước đi của con cơ hội được làm chủ kịch bản, làm chủ đời mình. Khi ta buông, ta không chỉ cho con không gian để thở, mà còn cho con cơ hội để phát triển "cơ bắp" tinh thần. Con sẽ học được tính kỷ luật tự giác thay vì kỷ luật áp đặt, học được cách hoạch định tương lai thay vì tuân theo lộ trình có sẵn. Con học được rằng, dù có thất bại, vẫn có một bến đỗ an toàn để quay về, nhưng quyết định chèo lái con thuyền vẫn là của con.
Hành động buông tay, trên thực tế, lại là hành động nắm giữ mạnh mẽ nhất. Nắm giữ bằng niềm tin. Niềm tin vào khả năng thiên bẩm của con, tin vào những giá trị tốt đẹp ta đã gieo trồng, tin vào sự hướng dẫn của Đấng Tối Cao và tin vào sự sắp đặt kỳ diệu của cuộc đời. Buông không phải là mất đi, mà là kiến tạo. Ta kiến tạo nên một thế hệ dám sống, dám làm, dám chịu. Ta kiến tạo nên một mối quan hệ cha mẹ - con cái dựa trên sự tôn trọng, thấu hiểu, và sự độc lập, thay vì sự phụ thuộc và sợ hãi. Hôm nay, mỗi bậc cha mẹ hãy thử can đảm lùi lại một bước, trao lại vô lăng cho con, và đón nhận niềm vui sâu sắc khi thấy con tự đứng vững. Vì chỉ khi ta buông, con mới có không gian để thực sự lớn – mạnh mẽ, tự chủ và dám sống với mọi vết xước mà cuộc đời mang lại. Đây là món quà vĩ đại nhất của tình yêu thương mà ta có thể dành tặng cho đứa con của mình.

Nguồn tin: Lm. Anmai, CSsR.

Những tin mới hơn

Những tin cũ hơn

BUÔNG – KHI TAY VẪN CÒN YÊU THƯƠNG

Tin tiêu điểm

Tin xem nhiều

Thống kê

Hình ảnh mới