VÌ SAO SỰ BÌNH YÊN LUÔN BẮT ĐẦU TỪ BÊN TRONG?

Thứ sáu - 14/11/2025 00:15

Chúng ta, trong cuộc lữ hành trần thế, ai cũng khao khát bình yên. Ta tìm kiếm nó ở một đỉnh núi cao, một bãi biển vắng, trong một mối quan hệ viên mãn, hay trong sự thành công của sự nghiệp. Ta thường mặc định rằng bình yên là một điểm đến, một phần thưởng xa xỉ chỉ được trao ban khi mọi sóng gió đã lặng, khi mọi xung đột được giải quyết, khi mọi mong muốn đã được lấp đầy. Chúng ta miệt mài chạy theo ảo ảnh về một cuộc đời không còn giông bão, một thế giới được sắp đặt hoàn hảo theo ý mình. Nhưng rồi, ta nhận ra rằng thế giới bên ngoài vốn dĩ là hỗn loạn, bất định và không bao giờ chịu tuân phục hoàn toàn sự kiểm soát của ta. Giông bão là một phần tất yếu của kiếp người. Vì vậy, nếu bình yên là sự vắng bóng của giông bão, thì có lẽ chúng ta sẽ không bao giờ tìm thấy nó. Nhưng chân lý lại đơn giản và gần gũi hơn rất nhiều: bình yên không phải là một hoàn cảnh bên ngoài, mà là một thái độ của nội tâm. Nó không phải là thứ ta đi tìm, mà là thứ ta lựa chọn. Nó luôn bắt đầu từ chính bên trong, từ căn phòng thinh lặng sâu thẳm nhất của tâm hồn.
Bình yên không phải là khi không còn giông bão, mà là khi ta thôi cố gắng chống lại cơn mưa. Bản chất của đau khổ thường không nằm ở chính sự kiện xảy ra, mà nằm ở sự kháng cự của chúng ta đối với nó. Cơn mưa tự nó không tốt cũng không xấu, nó chỉ đơn thuần là mưa. Chính sự kỳ vọng rằng trời phải nắng, sự bực bội vì bị ướt, sự giận dữ vì kế hoạch đổ vỡ mới là thứ bào mòn tâm hồn ta. Chúng ta mất quá nhiều năng lượng để gồng mình lên chống lại thực tại, để cố gắng uốn nắn cuộc đời theo những mường tượng cứng nhắc của mình. Chúng ta muốn kiểm soát dòng chảy của con sông, thay vì học cách nương theo nó. Bình yên đích thực chỉ đến khi ta hạ vũ khí, khi ta chấp nhận thực tại với một trái tim mềm mại. Đó là khi ta biết ngồi lại, lắng nghe tiếng mưa rơi—và nhận ra nó cũng đẹp theo một cách riêng. Sự chấp nhận không phải là đầu hàng trong thất bại, mà là một sự buông bỏ đầy can đảm. Đó là hành vi thấu hiểu rằng có những điều vượt ngoài tầm kiểm soát của ta, và điều duy nhất ta có thể làm chủ chính là phản ứng của nội tâm mình. Khi ta bớt kháng cự, cuộc sống bớt khắc nghiệt. Khi ta thôi chiến đấu với cơn mưa, ta nghe được bản giao hưởng của nó.
Sẽ luôn có những ngày mọi thứ không đi theo ý mình. Sẽ có những mất mát, hiểu lầm, thất bại và đau đớn. Cuộc đời không hứa hẹn sẽ luôn công bằng hay dễ dàng. Chúng ta thường nhìn những thử thách này như những bức tường chắn, những vật cản tàn nhẫn được dựng lên để chống lại ta. Ta tự hỏi: “Tại sao lại là tôi?” và chìm vào cảm giác mình là nạn nhân của số phận. Nhưng nếu ta dừng lại một chút, hít sâu một hơi, và nhìn bằng con mắt của đức tin, ta sẽ thấy… không có gì thật sự chống lại ta—chỉ có những bài học đang mượn hình hài của thử thách để giúp ta lớn lên. Mỗi khó khăn là một người thầy khắc nghiệt nhưng tận tụy, được gửi đến để mài giũa tâm hồn, để dạy ta về lòng kiên nhẫn, sự tha thứ, lòng trắc ẩn và sức mạnh tiềm ẩn mà ta không hề biết mình có. Bình yên không đến từ việc né tránh những bài học này, mà đến từ việc can đảm đối diện và học hỏi từ chúng. Khi ta hiểu rằng mọi sự xảy ra, dù tốt hay xấu, đều góp phần vào sự trưởng thành của linh hồn, ta sẽ thôi oán trách và bắt đầu tìm kiếm ý nghĩa.
Chính vì lẽ đó, bình yên không đến từ việc cố gắng “kiểm soát” cuộc đời, mà từ việc “đón nhận” nó với lòng mềm mại. Người có bình yên không phải vì họ ít sóng gió hơn, mà vì họ biết mỉm cười ngay cả khi đang đứng giữa sóng gió. Họ không miễn nhiễm với đau khổ, nhưng họ không để đau khổ định nghĩa con người họ. Họ đã tìm thấy một tâm điểm, một nơi nương náu ngay chính bên trong—một ăng-neo giữ con thuyền tâm hồn đứng vững giữa biển động. Thế giới bên ngoài có thể gào thét, nhưng căn phòng bên trong của họ vẫn tĩnh lặng. Họ mỉm cười không phải vì chối bỏ thực tại phũ phàng, mà vì họ biết rằng cơn bão này, cũng như mọi cơn bão khác, rồi sẽ qua đi. Họ mỉm cười vì họ biết mình mạnh mẽ hơn cơn bão, không phải bằng sức mạnh cơ bắp để chống trả, mà bằng sức mạnh của sự mềm mại để đón nhận và xuyên qua nó. Bình yên đó là một lựa chọn có ý thức, một quyết định được lặp lại mỗi ngày: chọn tin tưởng thay vì sợ hãi, chọn tha thứ thay vì oán hận, chọn hy vọng thay vì tuyệt vọng.
Bình yên không ồn ào. Nó không phải là một chiến thắng vang dội hay một cảm xúc thăng hoa tột độ. Nó đến lặng lẽ như hơi thở, như một bàn tay đặt nhẹ lên vai, như lời nhắc nhỏ: “Không sao đâu… cứ đi tiếp, chậm thôi, nhưng đừng quên mỉm cười.” Bình yên là sự tử tế với chính mình. Giữa thế giới đầy phán xét và đòi hỏi, chúng ta thường là người phán xét khắc nghiệt nhất với bản thân. Chúng ta tự trách mình vì đã không đủ tốt, không đủ mạnh mẽ, không đủ thành công. Chúng ta quên mất rằng mình chỉ là con người, với tất cả những giới hạn và mỏng giòn. Bình yên nội tâm bắt đầu khi ta học cách đối xử với mình bằng lòng trắc ẩn, như một người mẹ hiền an ủi đứa con vấp ngã. Đó là khi ta cho phép mình được yếu đuối, được sai lầm, và được nghỉ ngơi. Sự bình yên ấy mang hương vị của sự tha thứ—tha thứ cho người khác, và quan trọng hơn, tha thứ cho chính mình.
Trong cuộc rượt đuổi không ngừng những điều vĩ đại, chúng ta thường bỏ qua hạnh phúc đang hiện hữu ngay trước mắt. Chúng ta tin rằng mình cần nhiều hơn nữa để có được bình yên—nhiều tiền hơn, nhiều danh vọng hơn, nhiều tình yêu hơn. Nhưng bình yên lại được tìm thấy trong sự “vừa đủ”. Đôi khi, chỉ cần một tách trà nóng, một người lắng nghe, hay một ánh hoàng hôn vừa đủ… cũng đủ nhắc ta nhớ rằng: mình vẫn đang sống, vẫn được yêu, vẫn có mặt trong khoảnh khắc này—và thế là đủ. Đây là mầu nhiệm của sự hiện diện. Bình yên không ở quá khứ (vốn chỉ còn là hối tiếc) hay tương lai (vốn chỉ là lo âu); nó chỉ có thể được tìm thấy ngay trong giây phút hiện tại này. Khi ta thật sự có mặt, ta chạm được vào sự sống. Ta nhận ra rằng những điều đơn giản nhất lại là những điều kỳ diệu nhất.
Và rồi ta hiểu—hạnh phúc thật ra chẳng ở đâu xa. Nó nở ra ngay trong lòng, mỗi khi ta thôi tìm kiếm, và bắt đầu biết ơn những gì vẫn đang có. Lòng biết ơn chính là chìa khóa mở cánh cửa bình yên. Khi ta tập trung vào những gì ta không có, ta cảm thấy thiếu thốn và bất an. Nhưng khi ta tập trung vào những gì ta đang có, dù là nhỏ bé nhất—hơi thở ta đang thở, ánh sáng ta đang thấy, tình người ta đang cảm nhận—tâm hồn ta bỗng trở nên giàu có và đủ đầy. Lòng biết ơn dời sự chú ý của ta khỏi giông bão bên ngoài và đưa ta về với sự ấm áp bên trong. Nó nhắc ta nhớ rằng, ngay cả trong những ngày tăm tối nhất, vẫn luôn có một điều gì đó để tạ ơn. Bình yên, vì thế, không phải là kết quả của việc có được mọi thứ ta muốn, mà là kết quả của việc trân trọng mọi thứ ta có. Nó là cuộc trở về nhà, về với chính tâm hồn mình, nơi duy nhất ta có thể tìm thấy sự nghỉ ngơi đích thực, bất chấp mọi sóng gió của cuộc đời.

Nguồn tin: Lm. Anmai, CSsR.