TRÁI ĐẤT BÉ NHỎ VÀ PHẲNG : LỜI MỜI GỌI CHO SỰ YÊU MẾN TÔN TRỌNG

Thứ bảy - 13/12/2025 08:15

Chúng ta thường nói rằng Trái Đất này thật rộng lớn, một quả cầu xanh khổng lồ lơ lửng trong vũ trụ vô biên, nhưng càng sống, càng trải nghiệm, chúng ta càng nhận ra một nghịch lý: thế giới này vừa bé nhỏ, giờ lại càng lúc càng "phẳng" hơn. Nó bé nhỏ vì những rào cản về địa lý đã bị thu hẹp bởi máy bay, sóng điện thoại, và tốc độ ánh sáng của Internet. Từ một làng quê hẻo lánh, ta có thể nói chuyện trực tiếp với một người ở bên kia bán cầu mà không cần rời ghế. Sự bé nhỏ này tạo ra một không gian chung, nơi mọi đường đi, mọi cuộc gặp gỡ đều có xác suất trùng lặp cao.
Và nó "phẳng" hơn bởi công nghệ. Trong thời đại kỹ thuật số, thứ làm nên sự khác biệt không còn là khoảng cách vật lý mà là thông tin. Một câu chuyện ở châu Phi có thể trở thành tin tức nóng hổi ở châu Á chỉ trong tích tắc. Một ý tưởng sáng tạo của một người trẻ ở nông thôn có thể cạnh tranh trực tiếp với một tập đoàn toàn cầu. Cái "phẳng" này, theo cách hiểu của Thomas Friedman, là sự san bằng sân chơi, nơi mọi người đều có cơ hội tiếp cận và tương tác. Nhưng chính cái "phẳng" và "bé" đó đã đẩy chúng ta vào một thực tế không thể tránh khỏi: kiểu gì chúng ta cũng va vào nhau đôi ba lần trong cuộc đời này.
Sự va chạm ấy có thể là một cuộc hội ngộ bất ngờ ở một thành phố xa lạ, một sự trùng hợp trong công việc, hay thậm chí là một cuộc tranh luận nảy lửa trên mạng xã hội. Lần đầu va chạm, có thể là sự hiểu lầm, sự khác biệt quan điểm, hoặc thậm chí là một vết thương lòng nhỏ. Cuộc sống vốn dĩ là một chuỗi hành trình, và trên hành trình ấy, không ai hoàn hảo, không ai tránh khỏi những sai sót. Chúng ta mang theo hành trang của riêng mình – niềm tin, định kiến, kinh nghiệm – và khi hai hành trang ấy chạm nhau, đôi khi sẽ tạo ra tiếng động lớn, gây ra sự khó chịu, thậm chí là xa lánh.
Tuy nhiên, câu hỏi cốt lõi không phải là làm thế nào để tránh va chạm, vì điều đó là bất khả thi trong một thế giới phẳng và bé nhỏ như hiện nay. Câu hỏi nằm ở chỗ: sống sao để khi va vào nhau lần hai vẫn đầy sự yêu mến và tôn trọng nhau?
Đây là lời mời gọi chúng ta sống có ý thức về tính liên kết của nhân loại. Nếu coi mỗi lần va chạm là một lần gieo hạt giống, thì chất lượng của hạt giống đó sẽ quyết định chất lượng của lần gặp lại. Sống yêu mến và tôn trọng không phải là tránh né mâu thuẫn hay đồng ý với mọi điều, mà là chấp nhận sự khác biệt của người khác như chấp nhận sự khác biệt của chính mình.
Điều này đòi hỏi một phẩm chất hiếm hoi và cần thiết: sự khiêm nhường. Khi va chạm, thay vì chỉ chăm chăm bảo vệ quan điểm của mình, chúng ta cần học cách lắng nghe để hiểu. Sự tôn trọng bắt nguồn từ việc nhận ra rằng mọi cá nhân đều là một vũ trụ riêng biệt, mang trong mình những câu chuyện, những nỗi đau, và những hy vọng mà ta chưa từng biết đến. Khi ta đối xử với một người như thể ta sẽ gặp lại họ vào ngày mai, sẽ làm việc cùng họ vào tuần sau, hay thậm chí là họ sẽ trở thành một phần quan trọng trong cuộc đời ta sau này, cách ta hành xử sẽ thay đổi hoàn toàn. Ta sẽ thận trọng hơn trong lời nói, bao dung hơn trong phán xét, và tìm kiếm sự hòa giải thay vì chiến thắng.
Trong thế giới phẳng, danh tiếng và thái độ của chúng ta không còn bị giới hạn bởi biên giới địa phương; chúng lan truyền nhanh chóng như một loại virus – hoặc một loại thuốc giải. Sự tử tế và sự thô lỗ đều có khả năng tái xuất hiện trong cuộc đời ta. Người ta nói, đời là một vòng tròn, và trong vòng tròn đó, mọi hành động đều có hệ quả vang vọng. Sống yêu mến và tôn trọng chính là chiến lược khôn ngoan nhất trong xã hội hiện đại: nó không chỉ giữ gìn mối quan hệ với người khác mà còn bảo vệ sự bình yên và nhân cách của chính mình.
Bởi thế, hãy để mỗi lần va chạm, dù là lớn hay nhỏ, dù là bất đồng hay đồng thuận, trở thành một bài học về lòng khoan dung và sự nhân ái. Để rồi, khi định mệnh đưa đẩy chúng ta gặp lại nhau – có thể là mỉm cười trong một buổi họp, giúp đỡ nhau trong một hoàn cảnh khó khăn, hay chỉ là thoáng qua nhau trên phố – ký ức về lần đầu tiên ấy không phải là sự hối tiếc, mà là nền tảng cho sự yêu mến và tôn trọng vẫn còn nguyên vẹn. Trái Đất đã bé lại, và đã phẳng ra, chính là để mời gọi chúng ta sống gắn kết và yêu thương nhau hơn.

Nguồn tin: Lm. Anmai, CSsR