Ngân hàng Thế giới dừng báo cáo Doing Business khi phát hiện cựu giám đốc từng yêu cầu điều chỉnh dữ liệu giúp Trung Quốc nâng hạng.

Một cuộc điều tra nội bộ Ngân hàng Thế giới (WB) được công bố tuần này đã phát hiện "điểm bất thường trong dữ liệu" ở báo cáo Doing Business năm 2018 và 2020. Điều tra viên còn đặt nghi vấn "vấn đề đạo đức" đối với một số nhân viên WB liên quan.

Báo cáo thường niên Doing Business xem xét thuế, thủ tục hành chính, quy định và một số yếu tố khác về môi trường kinh doanh tại các quốc gia và vùng lãnh thổ khắp thế giới. Báo cáo thường được một số chính phủ trích dẫn làm bằng chứng thu hút đầu tư quốc tế.

Điều tra do hãng luật WilmerHale của Mỹ thực hiện và các điều tra viên phát hiện nhân viên WB thay đổi dữ liệu về Trung Quốc giúp cải thiện thứ hạng cho nước này. Việc điều chỉnh có tác động từ cựu chủ tịch WB Jim Yong Kim, cựu giám đốc điều hành Kristalina Georgiava cùng một cố vấn của bà.

Georgiava hiện giữ chức giám đốc Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF). Bà đã công khai phản bác kết quả điều tra nội bộ tại WB và khẳng định không liên quan đến dữ liệu bất thường trong báo cáo Doing Business năm 2018.

Giám đốc IMF Kristalina Georgiava, cựu giám đốc điều hành WB, tham dự cuộc họp trực tuyến mùa xuân 2021 của IMF vào tháng 7. Ảnh: Xinhua.

Gần hai thập kỷ qua, Bắc Kinh được cho là nỗ lực tăng hiện diện cùng sức ảnh hưởng lên những thiết chế quốc tế như WB, IMF và Tổ chức Y tế Thế giới (WHO). Vấn đề này từng được cựu tổng thống Mỹ Donald Trump đề cập nhiều lần khi ông muốn giảm tài trợ của Mỹ cho các tổ chức quốc tế.

Theo điều tra nội bộ, những điều chỉnh số liệu từ chuyên viên phân tích WB vào năm 2018 giúp Trung Quốc tăng 7 bậc trên bảng xếp hạng mội trường kinh doanh toàn cầu, đạt vị trí 78.

Một quan chức cấp cao tại WB thừa nhận với điều tra viên rằng những người điều hành báo cáo Doing Business thao túng dữ liệu dựa trên cân nhắc địa chính trị. Người này khẳng định bà Georgiava đã cảm ơn ông vì những đóng góp cho "chủ nghĩa đa phương".

Quan chức này cho rằng WB không muốn chọc giận Trung Quốc giữa giai đoạn đàm phán tăng vốn đóng góp. Trung Quốc đang là thành viên đóng góp lớn thứ ba cho WB, sau Mỹ và Nhật Bản.

Phản ứng sau thông tin này, Bộ Ngoại giao Trung Quốc kêu gọi WB "điều tra toàn diện" nhằm duy trì tính chuyên nghiệp và uy tín của báo cáo Doing Business. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Triệu Lập Kiên khẳng định Bắc Kinh xem trọng việc tối ưu hóa môi trường kinh doanh.