HÀNH TRÌNH VỀ PHÍA ÁNH SÁNG: CÁCH NGƯỜI CON CHÚA ĐỐI DIỆN VỚI MƯU MÔ VÀ HIỂM ĐỘC

Trong hành trình đức tin và cuộc sống trần thế này, chúng ta không chỉ gặp gỡ những tâm hồn thánh thiện, hiền lành như bồ câu, mà còn phải đối diện với thực tế khắc nghiệt của lòng người—những nơi chốn mà sự toan tính, mưu mô và nham hiểm còn ngự trị. Đó là một phần của mầu nhiệm sự dữ mà mỗi Kitô hữu, dù muốn hay không, đều phải chạm trán. Khi đứng trước những con người mang tâm địa hẹp hòi, chuyên tâm bày mưu tính kế để hãm hại hoặc trục lợi, phản ứng tự nhiên của con người xác thịt thường là lo sợ, giận dữ, hoặc muốn tìm cách đáp trả. Tuy nhiên, Lời Chúa mời gọi chúng ta đi trên một con đường khác, con đường của sự khôn ngoan đích thực và sự bình an sâu thẳm, nơi mà sự ác không thể chạm tới và bóng tối tự nó phải lùi xa.

Điều tiên quyết và quan trọng nhất khi đối diện với những cạm bẫy của lòng người là sự tĩnh lặng nội tâm, hay nói cách khác, là đừng bao giờ manh động. Trong Tin Mừng, Đức Giêsu đã từng căn dặn các môn đệ: "Thầy sai anh em đi như chiên đi vào giữa bầy sói. Vậy anh em hãy khôn như rắn và đơn sơ như bồ câu". Sự khôn ngoan ở đây không đồng nghĩa với việc dùng mưu hèn kế bẩn để đối chọi lại với thế gian, mà là sự tỉnh thức để nhận diện sự dữ nhưng không để mình bị cuốn vào vòng xoáy của nó. Khi gặp kẻ mưu mô, nếu chúng ta manh động, phản ứng thái quá, hay để cho cơn nóng giận chiếm lấy tâm trí, thì vô tình chúng ta đã bước vào đúng cái bẫy mà họ giăng sẵn. Sự manh động làm lu mờ lý trí, đánh mất ân sủng và khiến tâm hồn ta trở nên xáo trộn, đánh mất sự bình an vốn là quà tặng quý giá nhất của Thiên Chúa. Hơn nữa, việc ăn miếng trả miếng chỉ làm cho chúng ta trở nên giống như họ, hạ thấp phẩm giá của một người con Chúa xuống ngang hàng với những toan tính tầm thường. Hãy nhớ rằng, sự im lặng đầy cầu nguyện và sự kiên nhẫn đôi khi là câu trả lời mạnh mẽ nhất, làm bối rối những kẻ đang rình rập hại ta.

Tuy nhiên, không manh động không có nghĩa là thụ động chịu trận hay để mặc cho sự dữ lấn lướt. Câu trả lời tích cực và hữu hiệu nhất, theo tinh thần Kitô giáo và cả tâm lý học nhân văn, chính là nỗ lực phát triển bản thân không ngừng nghỉ. Đây là phương cách "rời xa" những mối quan hệ độc hại một cách triệt để và thánh thiện nhất. Hãy hình dung cuộc đời như một ngọn núi thánh mà chúng ta đang leo lên để gặp gỡ Thiên Chúa. Những kẻ mưu mô, nham hiểm thường chỉ quanh quẩn ở những tầng thấp, nơi của sự tranh giành, đố kỵ và bóng tối. Khi bạn dốc toàn lực để tu dưỡng đạo đức, trau dồi tri thức, rèn luyện kỹ năng và mở rộng trái tim trong tình bác ái, bạn đang nâng mình lên một tầm cao mới. Định luật tự nhiên và cả định luật thiêng liêng đều cho thấy rằng: đồng thanh tương ứng, đồng khí tương cầu. Khi tần số rung động của tâm hồn bạn thay đổi, khi bạn hướng về Chân - Thiện - Mỹ, bạn sẽ không còn "cùng tần số" với những điều thấp hèn nữa.

Sự phát triển bản thân ở đây cần được hiểu theo nghĩa rộng và sâu sắc nhất. Đó là việc làm cho "cái tôi" của mình ngày càng trở nên giống Chúa Giêsu hơn. Khi bạn tập trung vào việc gieo trồng những hoa trái của Thánh Thần—như bác ái, hoan lạc, bình an, kiên nhẫn, nhân hậu—vào khu vườn tâm hồn mình, thì cỏ lùng của sự mưu mô bên ngoài sẽ không còn đất để bám víu vào bạn. Một người bận rộn với việc kiến tạo giá trị, bận rộn với việc yêu thương và phục vụ, bận rộn với việc làm sáng danh Chúa, sẽ không còn thời gian để bận tâm hay bị tổn thương bởi những toan tính nhỏ nhen. Khi bạn tiến lên, khi ánh sáng nội tâm của bạn rực rỡ hơn, bóng tối sẽ tự khắc bị đẩy lùi. Những người sống bằng sự dối trá và mưu mẹo sẽ cảm thấy khó chịu trước ánh sáng của sự thật nơi bạn. Họ sẽ nhận ra rằng họ không thể thao túng, không thể chọc tức, và không thể kéo bạn xuống vũng lầy của họ. Và như một quy luật tất yếu, họ sẽ tự khắc biến mất khỏi cuộc đời bạn, hoặc ít nhất, sự hiện diện của họ không còn chút ảnh hưởng tiêu cực nào lên sự bình an của bạn nữa.

Việc nỗ lực vươn lên này cũng là một hành động của lòng thương xót. Bởi lẽ, khi ta trở nên tốt đẹp hơn, mạnh mẽ hơn và thánh thiện hơn, ta trở thành một chứng tá sống động. Biết đâu, chính thái độ sống cao thượng, không chấp nhặt và sự thăng tiến không ngừng của ta lại là lời cảnh tỉnh, gieo vào lòng những người đang lầm đường lạc lối kia một hạt giống của sự hối cải. Chúng ta rời xa sự độc hại không phải bằng sự ruồng rẫy hay khinh miệt, mà bằng cách tách mình ra khỏi vùng ảnh hưởng của nó để vươn tới những giá trị cao hơn. Khi bạn đứng trên đỉnh núi, bạn vẫn thấy những đám mây đen bên dưới, nhưng chúng không thể che khuất ánh mặt trời của bạn, và sấm chớp của chúng không thể làm hại bạn. Sự phát triển bản thân chính là hành trình leo lên đỉnh núi ấy.

Vì vậy, hỡi những tâm hồn đang ưu tư vì sự hiểm độc của thế gian, đừng để lòng mình xao xuyến. Đừng cố gắng tìm cách "trị" người, mà hãy tập trung "tu" mình. Hãy phó thác những kẻ mưu mô cho sự công thẳng và lòng thương xót của Thiên Chúa, bởi "Chính Chúa sẽ minh xét cho người công chính". Phần bạn, hãy cứ bước đi, đầu ngẩng cao, mắt hướng về Thập Giá và đôi chân vững chãi trên con đường hoàn thiện. Đừng phí hoài năng lượng để đối phó hay lo sợ, hãy dùng năng lượng đó để yêu thương gia đình, để làm tốt công việc, để cầu nguyện và để trở thành phiên bản tốt đẹp nhất mà Chúa mong muốn nơi bạn. Khi bạn rực rỡ như một ngọn đèn đặt trên đế, bóng tối sẽ tự biết thân phận của nó mà lùi xa. Hãy tin rằng, khi tâm hồn bạn đủ lớn, những chuyện nhỏ nhặt, ti tiện sẽ tự động rơi rụng, để lại cho bạn một khoảng trời bình yên và thánh thiêng. Đó là cách trả thù ngọt ngào nhất, và cũng là cách chiến thắng vinh quang nhất: chiến thắng sự dữ bằng sự thiện, và vượt qua bóng tối bằng cách trở nên ánh sáng.