TÌNH YÊU CHA MẸ: NGÔN NGỮ ĐẦU TIÊN ĐỊNH HÌNH THẾ GIỚI CẢM XÚC CỦA CON

Trong hành trình dài quan sát và chia sẻ về giáo dục, cũng như lắng nghe biết bao tâm sự của những mảnh đời đang loay hoay tìm kiếm hạnh phúc, tôi thường nhắc nhở các bậc cha mẹ một điều vô cùng quan trọng, một chân lý ngỡ như đơn giản nhưng lại chứa đựng sức mạnh kiến tạo cả một đời người: Một đứa trẻ không thể chọn nơi mình sinh ra, không thể chọn giàu sang hay nghèo khó, nhưng chính cách cha mẹ yêu nhau, cách họ đối xử với nhau hàng ngày sẽ định hình cả thế giới cảm xúc và nhân sinh quan của con sau này. Nghe có vẻ giản dị, nhưng đây lại là một sự thật sâu sắc đến mức đôi khi chúng ta vô tình lãng quên giữa bộn bề lo toan của cơm áo gạo tiền. Mái ấm gia đình, về bản chất, chính là ngôi trường đầu tiên và quan trọng nhất, nơi con trẻ không chỉ học ăn, học nói mà còn học hỏi về ý nghĩa của cuộc sống, về bản chất của tình yêu, và về giá trị của chính bản thân mình.

Hãy thử tĩnh lặng và hình dung về thế giới nội tâm của một đứa trẻ. Đó là một tờ giấy trắng tinh khôi, một tâm hồn nhạy cảm đang mở toang mọi giác quan để đón nhận tín hiệu từ môi trường xung quanh. Trong ngôi nhà ấy, nếu không khí luôn tràn ngập tiếng cười, có những cái ôm thật chặt mỗi khi con sợ hãi, có những lời tử tế, động viên thay vì tiếng cãi vã hay sự lạnh nhạt, thì đứa trẻ ấy đã may mắn sở hữu một "nền móng an toàn" vô cùng vững chắc. Sự an toàn này không đến từ việc nhà cao cửa rộng hay đồ chơi đắt tiền, mà đến từ sự kết nối hài hòa giữa hai người quan trọng nhất cuộc đời con: cha và mẹ. Khi cha mẹ yêu thương nhau, không gian gia đình tự nhiên sinh ra một loại năng lượng bình an. Trong luồng năng lượng ấy, đứa trẻ cảm thấy mình được bao bọc, được chấp nhận và được phép là chính mình. Đó là bệ phóng để con lớn lên trong hạnh phúc, tự tin bước ra ngoài khám phá thế giới bao la, bởi con biết rằng sau lưng mình luôn có một bến đỗ bình yên để quay về.

Ngược lại, hãy thử đặt mình vào vị trí của một đứa trẻ phải sống trong môi trường đầy căng thẳng, nơi mà "cơm không lành, canh không ngọt" là chuyện thường ngày. Khi con phải chứng kiến cha mẹ lạnh nhạt, chiến tranh lạnh, hay ném vào nhau những lời sát thương, thậm chí là bạo lực, tâm hồn non nớt của con sẽ chịu những vết xước vô hình nhưng đau đớn. Đứa trẻ ấy sẽ vô thức học cách im lặng, thu mình lại như một cơ chế tự vệ bản năng. Con sẽ bắt đầu hoài nghi về giá trị của bản thân, tự dằn vặt với những suy nghĩ ngây thơ nhưng đầy xót xa: "Phải chăng tại mình mà bố mẹ cãi nhau?", "Phải chăng mình không đủ ngoan?". Dần dần, con sẽ hình thành một niềm tin sai lệch rằng yêu thương luôn đi kèm với tổn thương, rằng sự gần gũi là mối đe dọa. Những đứa trẻ lớn lên trong bất hòa thường mang theo một nỗi sợ hãi vô hình về các mối quan hệ, chúng trở nên dè dặt, thiếu niềm tin và luôn trong trạng thái đề phòng. Mỗi lời cha mẹ nói, mỗi hành động cha mẹ làm, dù vô tình hay hữu ý, đều là những nét vẽ đầu tiên, đậm nét và khó phai mờ, định hình cách con nhìn thế giới, cách con cảm nhận về tình yêu và lòng tin nơi con người.

Tình yêu giữa cha mẹ, do đó, chính là "ngôn ngữ đầu tiên của cảm xúc" mà con học được, trước cả khi con biết đọc hay biết viết. Đó là một loại ngôn ngữ không cần văn phạm, thẩm thấu trực tiếp vào tiềm thức. Nếu cha mẹ biết lắng nghe nhau một cách chân thành, không ngắt lời, không phán xét, con sẽ học được bài học vĩ đại rằng yêu thương đồng nghĩa với sự tôn trọng và thấu hiểu. Con sẽ hiểu rằng mỗi người đều có quyền được nói lên tiếng lòng mình và được người khác trân trọng. Nếu cha mẹ biết nhận lỗi, biết hạ cái tôi xuống để nói lời xin lỗi khi lỡ làm tổn thương người kia, con sẽ học được bài học về sự dũng cảm và lòng khiêm cung. Con sẽ hiểu rằng con người ai cũng có thể mắc sai lầm, và điều quan trọng không phải là che giấu nó, mà là dũng cảm đối diện để sửa chữa và hoàn thiện mình. Bài học này sẽ giúp con không sợ thất bại, không sợ sai lầm trong tương lai.

Hơn thế nữa, nếu cha mẹ biết nói lời yêu thương, không ngần ngại trao nhau những cử chỉ quan tâm, khen ngợi nhau trước mặt con cái, con sẽ học được rằng yêu thương là một dòng chảy cần được khơi thông, không phải là thứ cần giấu giếm hay kìm nén. Một đứa trẻ thấy cha trân trọng mẹ, thấy mẹ dịu dàng với cha, sẽ tự khắc hình thành một tiêu chuẩn lành mạnh về người bạn đời tương lai của mình. Và đặc biệt, cuộc sống lứa đôi không tránh khỏi những lúc bát đũa xô lệch. Nhưng nếu cha mẹ biết giữ bình tĩnh, ôn hòa khi có mâu thuẫn, biết ngồi lại đàm phán thay vì quát tháo, con sẽ học được bài học quý giá nhất về quản trị cảm xúc: sức mạnh thật sự của con người nằm ở sự điềm đạm, ở trí tuệ sáng suốt chứ không phải ở nấm đấm hay sự nóng giận bùng phát.

Chính từ những bài học sống động diễn ra ngay trước mắt mỗi ngày ấy, con sẽ quyết định cách yêu, cách tin, và cách đối xử với chính mình khi trưởng thành. Chúng ta cần hiểu đúng rằng, một gia đình hạnh phúc không có nghĩa là một gia đình không bao giờ có mâu thuẫn hay cãi vã. Điều đó là không tưởng. Gia đình hạnh phúc là khi những "cơn bão nhỏ" đi qua, cha mẹ biết cách nhìn nhận lại vấn đề, biết xin lỗi và ôm lấy nhau, cùng nhau vượt qua sóng gió. Chính cách cha mẹ hàn gắn sau rạn nứt sẽ dạy cho con về sự bao dung và kiên nhẫn. Để con thấy rằng, tình yêu thương chân thật luôn có sức mạnh chiến thắng mọi thử thách, và khó khăn chỉ là chất xúc tác để người ta hiểu và thương nhau nhiều hơn.

Trong xã hội hiện đại, nhiều bậc phụ huynh mải miết chạy theo những giá trị vật chất, nỗ lực làm việc ngày đêm với mong muốn để lại cho con một gia tài đồ sộ, những ngôi nhà, những mảnh đất. Nhưng xin hãy nhớ rằng, hạnh phúc thật sự của con không hoàn toàn đến từ sự sung túc vật chất ấy, mà đến từ năng lượng bình an hiện hữu trong ngôi nhà. Một ngôi nhà dát vàng nhưng lạnh lẽo tình người sẽ chỉ tạo ra những đứa trẻ cô đơn trong nhung lụa. Ngược lại, một ngôi nhà đơn sơ nhưng ấm áp tình thương sẽ nuôi dưỡng những tâm hồn giàu có về lòng nhân ái. Khi con biết mình được lắng nghe, con sẽ dám mở lòng chia sẻ mọi điều trong cuộc sống, sẽ không tìm đến những niềm vui độc hại bên ngoài để khỏa lấp nỗi trống trải. Khi con biết mình được tôn trọng, con sẽ tự tin vào giá trị của bản thân, sẽ không dễ dàng bị lung lay bởi những định kiến của xã hội. Khi con biết mình được yêu vô điều kiện – yêu vì con là con, chứ không phải vì thành tích hay điểm số – con sẽ biết cách yêu thương người khác một cách lành mạnh, không vụ lợi, không toan tính.

Một đứa trẻ lớn lên trong sự tắm gội của yêu thương và cảm giác an toàn đó sẽ sở hữu một nội lực phi thường. Con sẽ không cần dành nửa đời người để đi tìm "cảm giác an toàn" vay mượn từ người khác, cũng không phải chật vật tìm kiếm sự chấp nhận hay xoa dịu những tổn thương thời thơ ấu. Bởi vì, nội lực và sự bình an đã được cha mẹ vun đắp vững chắc ngay từ những ngày đầu đời, trở thành "ngôi đền thiêng" bất khả xâm phạm trong tâm hồn con. Ngôi nhà, vì thế, không chỉ là nơi trú mưa nắng về mặt vật lý, mà còn là nơi tâm hồn con học cách yêu thương, tin tưởng và chữa lành. Đó là di sản quý giá nhất mà cha mẹ có thể để lại cho con cái, quý hơn mọi vàng bạc châu báu trên đời.

Vậy nên, hãy cùng nhau tỉnh thức để xây dựng một ngôi nhà tràn đầy năng lượng bình an, nơi mà tình yêu thương được nuôi dưỡng bằng sự hiểu biết và trí tuệ. Để con trẻ có thể lớn lên khỏe mạnh về cả thể chất lẫn tinh thần, chúng ta – những người làm cha làm mẹ – cần phải tu sửa chính mình trước tiên. Để có được cái nhìn đúng đắn về vai trò của cha mẹ, để biết cách vun đắp tình yêu thương một cách có trí tuệ và bình an, không bị cuốn theo những cảm xúc bản năng hay những định kiến sai lầm, chúng ta cần một cái nhìn "Chánh Kiến" về cuộc đời và các mối quan hệ nhân sinh. Chúng ta cần hiểu sâu sắc về nhân quả, về vô thường, và về bản chất của tâm thức. Đó chính là lý do tôi tâm huyết xây dựng và chia sẻ về lớp học "Chánh Kiến", với mong muốn cùng các bạn vẽ lại tấm bản đồ tâm hồn, giúp bạn kiến tạo hạnh phúc từ chính bên trong mình và trao tặng cho con những di sản giá trị nhất của tình người. Nếu bạn thực sự quan tâm và muốn thay đổi vận mệnh gia đình mình từ gốc rễ, hãy để lại bình luận "Chánh kiến" để được cộng sự của tôi hỗ trợ thêm trên con đường đầy ý nghĩa này.