KHI NÀO NHẮM MẮT XUÔI TAY MỚI BIẾT MÌNH SƯỚNG HAY KHỔ CUỐI ĐỜI

Trong dòng chảy vội vã của kiếp nhân sinh, con người ta thường có thói quen định giá hạnh phúc hay bất hạnh dựa trên những gì mắt thấy tai nghe ở hiện tại. Chúng ta nhìn một người đang ở trên đỉnh cao danh vọng, tiền bạc dư dả, gia đình đề huề và vội vàng kết luận rằng họ là người “có phước”, là người sướng nhất thế gian. Ngược lại, khi thấy một ai đó lâm cảnh bệnh tật, nghèo túng hay gặp những tai ương dồn dập, ta lại dễ dàng buông lời thương hại, xem đó là kẻ bất hạnh, là người khổ sở nhất trần đời. Thế nhưng, dưới cái nhìn của đức tin và trong mầu nhiệm của sự quan phòng Thiên Chúa, mọi phán đoán của con người ở giây phút hiện tại thường rất mong manh và phiến diện. Bởi lẽ, cuộc đời con người là một hành trình dài đầy rẫy những biến động khôn lường, và chỉ khi nào nhắm mắt xuôi tay, khi hơi thở cuối cùng được trút xuống để bước qua ngưỡng cửa của sự sống đời đời, ta mới thực sự biết mình là người sướng hay khổ, là kẻ chiến thắng hay người thất bại trong cuộc chạy đua về Nước Trời.

Thật vậy, thân phận con người ví như bông hoa sớm nở tối tàn, như bóng câu qua cửa sổ. Những vinh hoa phú quý, những tràng pháo tay tán thưởng hay những chức tước quyền uy mà thế gian ban tặng, tất cả chỉ là những thứ phù vân, nay còn mai mất. Một người hôm nay có thể đang ngồi trên ngai vàng của quyền lực, được vạn người tung hô, nhưng ngày mai có thể trở thành kẻ trắng tay, cô độc trong bốn bức tường lạnh lẽo. Kinh Thánh đã chẳng từng nhắc nhở chúng ta qua dụ ngôn về người phú hộ giàu có đó sao? Ông ta tích trữ của cải, xây thêm kho lẫm và tự nhủ lòng mình hãy nghỉ ngơi ăn uống vui chơi, nhưng Thiên Chúa đã phán: “Đồ ngốc! Nội đêm nay, người ta sẽ đòi lại mạng ngươi, thì những gì ngươi sắm sẵn đó sẽ về tay ai?”. Cái “sướng” của người phú hộ ấy chỉ là cái sướng ngắn ngủi, cái sướng dẫn đến sự diệt vong linh hồn. Ngược lại, có những nỗi khổ đau ở đời này, những thập giá nặng nề mà nhiều người phải vác, lại chính là phương dược thanh luyện linh hồn, là con đường hẹp dẫn đến sự sống vĩnh cửu. Chính vì thế, nếu chỉ nhìn vào hiện tại để đo lường sướng khổ là chúng ta đang tự đánh lừa mình bằng những ảo ảnh của thế gian.

Hơn nữa, định nghĩa về “sướng” và “khổ” trong nhãn quan Kitô giáo hoàn toàn khác biệt với tiêu chuẩn của người đời. Với người không có niềm tin, sướng là thỏa mãn mọi dục vọng, là không phải chịu đau đớn, là được phục vụ. Nhưng với người môn đệ Đức Kitô, hạnh phúc thật sự – cái “sướng” đích thực – là được ở trong ân nghĩa của Chúa, là giữ được ngọn đèn đức tin luôn cháy sáng cho đến giây phút cuối cùng. Có những người cả đời sống trong nhung lụa, nhưng tâm hồn lại trống rỗng, lương tâm luôn bất an và cuối đời ra đi trong sự tuyệt vọng, xa rời Thiên Chúa; đó mới thực sự là cái khổ tột cùng, cái khổ đời đời. Ngược lại, có những vị thánh, những con người cả đời hy sinh, chịu đựng bệnh tật, nghèo khó hay bị bách hại, nhưng trong tâm hồn họ luôn chan chứa bình an của Chúa Thánh Thần. Họ ra đi với nụ cười trên môi vì biết rằng mình sắp được gặp Đấng mà mình hằng yêu mến. Đó mới là cái sướng viên mãn, cái phúc lộc mà không ai có thể lấy mất được. Do đó, chừng nào cuộc lữ hành trần thế chưa kết thúc, chừng đó chúng ta chưa thể vội vàng kết luận về số phận của một con người. Thánh Phaolô đã từng run rẩy thú nhận rằng ngài phải bắt thân xác mình chịu cực khổ, vì sợ rằng sau khi rao giảng cho người khác, chính mình lại bị loại bỏ. Điều này cho thấy, cuộc chiến thiêng liêng để giành lấy hạnh phúc thật sự kéo dài cho đến hơi thở cuối cùng.

Cũng cần phải nhìn nhận rằng, Thiên Chúa là Đấng thấu suốt mọi bí ẩn của tâm can và Ngài viết thẳng trên những đường cong của lịch sử đời người. Có những khi Chúa để cho người lành gặp nạn, không phải vì Ngài bỏ rơi họ, nhưng để đức tin của họ được tôi luyện như vàng thử lửa. Và cũng có khi Chúa để cho kẻ gian ác được thịnh vượng tạm thời, như một cơ hội cuối cùng để họ hồi tâm chuyển ý trước khi quá muộn. Vì vậy, người đang sướng hôm nay chưa chắc sẽ cười vào ngày sau hết, và người đang khóc hôm nay chưa chắc sẽ mãi mãi u sầu. Câu chuyện về Ladarô nghèo khó và người phú hộ là minh chứng hùng hồn nhất cho chân lý này. Khi cả hai cùng nhắm mắt xuôi tay, trật tự đã hoàn toàn đảo ngược: kẻ từng bị coi là rác rưởi, khổ sở nằm ngoài cổng thì nay được hưởng hạnh phúc trong lòng Tổ phụ Ábraham, còn kẻ từng yến tiệc linh đình, sướng nhất vùng thì nay phải quằn quại trong ngọn lửa thiêu đốt. Cái kết cục ấy mới là câu trả lời cuối cùng và xác đáng nhất cho câu hỏi: ai mới là người thực sự có phúc?

Suy niệm về điều này giúp chúng ta sống khiêm tốn hơn và tỉnh thức hơn. Chúng ta không dám tự hào khi mình đang được may mắn, thành công, vì biết đâu đó là cạm bẫy khiến ta ngủ quên trong chiến thắng và xa rời Chúa. Chúng ta cũng không được phép tuyệt vọng khi gặp gian nan, thử thách, vì biết đâu đó là nấc thang đưa ta đến gần Chúa hơn. “Khi nào nhắm mắt xuôi tay” – cụm từ ấy gợi lên sự kết thúc của một giai đoạn tạm bợ để mở ra một giai đoạn vĩnh hằng. Tại giây phút lâm chung, mọi mặt nạ của thế gian sẽ rơi xuống. Tiền bạc không thể mua được vé vào Thiên Đàng, quyền lực không thể ra lệnh cho quỷ thần, và danh vọng không thể cứu rỗi linh hồn. Lúc ấy, chỉ còn lại ta và Chúa, với hành trang duy nhất là công đức, là tình yêu mến mà ta đã gieo vãi, và là ân sủng mà ta đã gìn giữ. Biết bao người cả đời vất vả ngược xuôi, bị người đời chê cười là dại dột, là thua thiệt, nhưng khi nhắm mắt lại ra đi trong sự thanh thản tuyệt đối, được Mẹ Maria và các thánh đón rước; họ chính là những người khôn ngoan nhất, sướng nhất.

Cuộc đời này là một mầu nhiệm, và mỗi người đều có một cuốn sách cuộc đời riêng biệt mà trang cuối cùng mới là trang quan trọng nhất. Có những người khởi đầu rất tốt đẹp, sống đạo đức thánh thiện suốt một quãng đường dài, nhưng đến cuối đời lại ngã gục trước cám dỗ, đánh mất ơn nghĩa Chúa; thật là một bi kịch đau đớn. Ngược lại, có những người cả đời lầm lỗi, đắm chìm trong tội lỗi như người trộm lành, nhưng vào giây phút cuối cùng, khi đối diện với cái chết, họ đã kịp thốt lên lời sám hối chân thành và được Chúa hứa ban Thiên Đàng ngay hôm ấy. Đó là mầu nhiệm của Lòng Thương Xót Chúa, và cũng là lời cảnh tỉnh cho chúng ta: đừng bao giờ xét đoán sớm vội và cũng đừng bao giờ chủ quan. Chúng ta không biết ngày nào, giờ nào Chúa sẽ đến gọi mình. Có thể là lúc ta đang vui vẻ nhất, cũng có thể là lúc ta đang đau khổ nhất. Điều quan trọng không phải là ta đang đứng ở vị trí nào trong xã hội, mà là tâm hồn ta đang hướng về đâu.

Vì thế, câu nói "Khi nào nhắm mắt xuôi tay mới biết mình sướng hay khổ cuối đời" không phải là một lời hù dọa mang màu sắc bi quan, yếm thế, mà là một lời mời gọi đầy hy vọng và trách nhiệm. Nó mời gọi chúng ta biết nhìn xa hơn những cái lợi trước mắt, biết sống siêu thoát với của cải trần gian và biết bám chặt lấy Chúa là nguồn hạnh phúc đích thực. Nếu hôm nay bạn đang gặp đau khổ, hãy can đảm vác thập giá theo Chân Chúa, vì vinh quang Phục Sinh đang chờ đợi ở cuối con đường. Nếu hôm nay bạn đang sung sướng, hãy biết dùng những ơn lành đó để phục vụ và sẻ chia, kẻo chúng trở thành án phạt cho bạn sau này. Đừng ghen tị với người giàu có bất chính, cũng đừng khinh chê người nghèo khổ hiền lành. Mọi sự rồi sẽ được phơi bày rõ ràng trước tòa phán xét của Thiên Chúa.

Nguyện xin Chúa cho mỗi người chúng ta, trong hành trình đức tin đầy cam go này, luôn giữ được sự tỉnh thức và lòng trung thành kiên vững. Để rồi, dù cuộc đời có ba chìm bảy nổi, dù phải nếm trải bao nhiêu đắng cay hay ngọt bùi, chúng ta vẫn một lòng cậy trông vào Chúa. Ước gì khi giờ sau hết điểm, khi đôi mắt trần gian khép lại, đôi mắt đức tin của chúng ta sẽ được mở ra để chiêm ngưỡng Tôn Nhan Chúa, và chúng ta sẽ nghe được lời êm ái của Ngài: “Hỡi đầy tớ tốt lành và trung tín, hãy vào hưởng niềm vui của chủ ngươi”. Đó mới chính là cái “sướng” viên mãn, cái phúc lộc trường tồn mà chúng ta phải phấn đấu cả đời để đạt được, bởi vì sau cùng, mọi sự ở đời này rồi sẽ qua đi, chỉ có tình yêu và ân sủng Chúa là tồn tại mãi muôn đời.