ĐỪNG ĐỢI ĐẾN KHI NẰM TRONG QUAN TÀI

Có lẽ không một ai trong chúng ta, dù giàu sang hay nghèo khó, dù thành công hay thất bại, lại không mang trong mình một hạt giống của sự thiện hảo, một ý niệm về lòng nhân ái và sự san sẻ. Hạt giống ấy được gieo vào tâm hồn ta ngay từ khi mới lọt lòng, lớn lên theo lời ru của mẹ, theo những bài học đầu đời về yêu thương. Thế nhưng, đời sống lại là một cuộc giằng co nghiệt ngã giữa những lý tưởng cao đẹp và những nhu cầu thực tế, giữa tiếng gọi của con tim và sự cám dỗ của vật chất. Và một trong những bi kịch lớn nhất của kiếp người, là tiếng kêu của lương tâm bị trì hoãn, là lời hứa làm điều thiện bị dời lại sang ngày mai, một ngày mai không bao giờ đến. Chúng ta thường tự nhủ: "Rồi tôi sẽ giúp đỡ người nghèo, nhưng không phải bây giờ. Tôi sẽ làm từ thiện khi tôi kiếm được nhiều tiền hơn, khi tôi có nhiều thời gian hơn, khi tôi ổn định hơn, khi tôi giải quyết xong những vấn đề riêng của mình." Những lời biện hộ đó chất chồng lên nhau, tạo thành một bức tường kiên cố ngăn cách ta với người khốn khó, với những tiếng than van đang vọng lại từ góc tối của cuộc đời. Chúng ta mải miết chạy theo ảo ảnh của sự tích lũy, tin rằng hạnh phúc là tổng số những gì ta sở hữu, mà quên mất rằng, sự cho đi mới chính là nguồn cội của niềm vui đích thực, là bằng chứng hùng hồn nhất cho sự tồn tại có ý nghĩa của chúng ta.

Sự trì hoãn lòng tốt không chỉ là một lỗi lầm về mặt đạo đức; nó là một sự lãng phí thảm khốc đối với món quà quý giá nhất mà ta được ban tặng: chính là hiện tại. Thời gian, theo cách gọi của các nhà thần học, là kairos, là khoảnh khắc vàng son của cơ hội, là lúc mà chúng ta có thể chuyển hóa ý niệm thành hành động, tình yêu thành hiện thực. Khi ta quyết định đợi chờ, ta không chỉ đánh mất cơ hội phục vụ người khác, mà còn đánh mất đi chính bản thân mình trong hành trình trưởng thành tâm linh. Bởi lẽ, đối với người nghèo, sự giúp đỡ ngày hôm nay có thể là sự sống còn, là niềm hy vọng duy nhất để vượt qua cơn đói rét, bệnh tật. Một bát cơm, một tấm áo, một lời động viên kịp thời có giá trị hơn gấp ngàn lần những lời hứa hão huyền được cất giữ kỹ lưỡng cho một tương lai xa xôi, mờ mịt. Khi ta đã an vị trên chiếc giường bệnh lạnh lẽo, hay tệ hơn, khi ta đã nằm im trong cỗ quan tài gỗ sồi hay đơn sơ, thì mọi của cải, mọi danh vọng, mọi toan tính hơn thua trên đời này đều trở nên vô nghĩa, phù du như một giấc mộng. Khi đó, điều duy nhất còn lại, điều duy nhất có thể đi theo ta qua cánh cửa vĩnh hằng, chính là dấu ấn của những hành động yêu thương, của những lần ta cúi xuống nâng đỡ một số phận kém may mắn hơn.

Phải chăng, bi kịch lớn nhất là khi cái chết đến không phải để kết thúc cuộc đời, mà là để phơi bày sự trống rỗng của một cuộc đời chỉ biết vun vén cho riêng mình? Từ vị thế nằm trong quan tài, người ta mới chợt nhận ra: Ngôi nhà lớn nhất mình từng xây không phải là dinh thự lộng lẫy, mà là mái ấm mình đã xây dựng cho một gia đình vô gia cư. Món tài sản quý giá nhất không phải là số dư trong ngân hàng, mà là những giọt nước mắt biết ơn của người mình đã cứu giúp. Mọi thứ ta tích lũy đều phải bỏ lại, chỉ có những gì ta cho đi mới là vĩnh cửu. Sự nhận thức muộn màng này là một lời than khóc không thành tiếng cho một cuộc đời đã trôi qua trong sự thờ ơ và ích kỷ. Ta hối tiếc vì đã để những món quà của Chúa—tài năng, thời gian, của cải—bị chôn vùi trong đất thay vì được sử dụng để làm hoa trái cho đời. Càng hối tiếc bao nhiêu, nỗi đau càng lớn bấy nhiêu, bởi vì ta hiểu rằng, cánh cửa cơ hội đã đóng lại vĩnh viễn. Không thể quay lại để nắm lấy bàn tay gầy guộc kia, không thể quay lại để chia sẻ bữa cơm ấm áp ấy, không thể quay lại để nói lời an ủi kịp lúc. Đó là một sự mất mát không gì bù đắp được: mất mát cơ hội trở thành con người thật sự mà Chúa đã định sẵn cho ta – một con người của tình yêu và sự trao ban.

Trong ánh sáng của niềm tin, sự trì hoãn này càng trở nên nghiêm trọng. Đức Kitô đã dạy ta một bài học rõ ràng và không khoan nhượng: Ngài đồng hóa mình với "người bé mọn nhất trong anh em ta." Điều đó có nghĩa là, khi ta quay lưng lại với người đói, người khát, người bệnh tật, người tù, thì ta đang quay lưng lại với chính Ngài. Lòng tốt không phải là một tùy chọn thêm vào cuộc sống khi mọi thứ đã ổn thỏa; nó là bản chất cốt lõi của việc làm người môn đệ, là điều kiện tiên quyết để bước vào Nước Trời. Vì vậy, ta không thể trì hoãn việc sống Tin Mừng. Việc làm thiện nguyện, việc chia sẻ không phải là để mua chuộc một chỗ trên thiên đàng vào phút cuối, mà là để sống thiên đàng ngay tại nơi ta đang đứng, thông qua việc biến cuộc đời này thành một chứng từ sống động của tình yêu vô điều kiện. Khi ta cho đi, ta không làm giảm đi tài sản vật chất của mình, mà ta đang làm giàu có thêm cho chính linh hồn mình bằng những vốn liếng không bao giờ hư mất. Ta đang đầu tư vào một ngân hàng không sợ trộm cướp, một kho báu không bị mối mọt gặm nhấm.

Vì thế, mỗi ngày ta thức dậy là một phép lạ, là một cơ hội mới mẻ để viết lại câu chuyện đời mình. Đừng để bất cứ một khoảnh khắc nào trôi qua mà không được lấp đầy bằng một hành động nhỏ bé của lòng tốt. Đừng chờ đợi cho đến khi có thể làm những điều vĩ đại; hãy bắt đầu bằng những điều nhỏ bé, tầm thường nhất trong cuộc sống hằng ngày. Một nụ cười chân thành, một lời hỏi thăm ân cần, một sự lắng nghe kiên nhẫn—tất cả đều là những hành động chia sẻ quý giá. Đối với người không có khả năng tài chính, sự chia sẻ thời gian và tài năng còn quan trọng hơn cả tiền bạc. Một người già cô đơn cần một bàn tay nắm lấy, một đứa trẻ thiếu thốn cần một người thầy hướng dẫn, một người tuyệt vọng cần một bờ vai để tựa vào. Những món quà vô hình này lại chính là những thứ mà cỗ quan tài không thể chôn vùi, là những sợi dây liên kết thiêng liêng giữa ta và đồng loại. Chúng ta cần phải nhận ra rằng, sự khốn khó không chỉ tồn tại ở những khu ổ chuột xa xôi, mà nó ẩn mình ngay trong tâm hồn của những người hàng xóm, bạn bè ta—những người có thể đang che giấu nỗi đau và sự cô độc đằng sau vẻ ngoài thành đạt.

Hôm nay là ngày duy nhất ta có để hành động. Hôm nay, ta đang đứng trên mảnh đất thiêng liêng của sự sống, nơi quyết định giá trị vĩnh cửu của cuộc đời ta. Đừng để hình ảnh đau đớn của một người khốn khổ nào đó trở thành nỗi ám ảnh cuối cùng khi ta sắp nhắm mắt xuôi tay. Hãy để những hành động của lòng trắc ẩn trở thành bản di chúc sống động, thành lời kinh cầu nguyện ý nghĩa nhất mà ta dâng lên Thiên Chúa và nhân loại. Hãy mở rộng vòng tay, mở rộng trái tim, và san sẻ ngay từ bây giờ. Bởi lẽ, đời người rất ngắn ngủi, và cỗ quan tài lạnh lẽo sẽ đến lúc đóng lại, mang theo những hối tiếc vô hạn nếu ta không kịp sống trọn vẹn sứ mệnh yêu thương và chia sẻ của mình. Hãy biến hiện tại thành vàng son của sự cho đi, để khi nằm xuống, ta không phải nghĩ về những việc thiện nên làm, mà là mỉm cười mãn nguyện về những việc thiện đã làm.