ĐỨC TIN VÀ LỜI GIAO ƯỚC: LỜI MỜI GỌI ĐẾN SỰ TRUNG TÍN VĨNH CỬU

Chủ nhật - 23/11/2025 19:09

Trong dòng chảy hối hả và xô bồ của đời sống hiện đại, nơi mà mọi giá trị đều dường như đang chịu sự xói mòn của tính tạm bợ, chúng ta được mời gọi trở về với một chân lý vĩnh cửu, một nền tảng kiên cố mà từ đó mọi ý nghĩa đời người được khai sinh: đó chính là Lời Giao Ước. Sự thật này không phải là một quy tắc khô khan hay một bộ luật nghiêm ngặt, mà là một khám phá vĩ đại, một nhận thức sâu sắc rằng Niềm tin và Tình yêu không bao giờ là hai thực thể loại trừ nhau, mà chúng là hai dòng sông hợp lưu tạo nên một đại dương bao la, và hoa trái rực rỡ nhất của sự hợp nhất ấy chính là Giao ước.
Giao ước ấy là nhịp cầu bắc qua vực thẳm của sự cô đơn và hư vô, không chỉ dừng lại ở việc tuân thủ luật lệ, nhưng chính là Lời mời gọi tha thiết bước vào một tương quan sống động, một mối liên hệ mật thiết với Thiên Chúa, Đấng đã, đang và sẽ luôn luôn Trung tín. Suốt dòng lịch sử cứu độ, từ thuở tạo thiên lập địa đến tận cùng thời gian, Ngài đã chứng minh sự thủy chung không hề lay chuyển, Ngài đã cầm tay và dẫn dắt dân Người qua muôn vàn thử thách, thiết lập những minh ước không chỉ bằng lời nói mà bằng cả cuộc đời, bằng dòng máu và bằng chính hơi thở thần linh của Ngài. Nhìn vào sự trung tín tuyệt đối ấy, con người được soi sáng để nhận ra rằng Giao ước không phải là gông cùm trói buộc, mà là cánh cổng mở ra Tự do đích thực, là không gian thánh thiêng nơi Tình yêu và Đức tin được thở, được lớn lên trong sự an toàn và bền vững vĩnh cửu.
Tuy nhiên, chính trong bối cảnh xã hội của chúng ta, một xã hội vốn tôn thờ sự linh hoạt, sự tùy biến và quyền năng của thao tác đổi thay chóng vánh, người trẻ lại thường thấy một sự ngần ngại rất lớn khi đối diện với tiếng gọi cam kết, với lời mời gọi Giao ước ấy. Sự ngần ngại này, không phải xuất phát từ sự thiếu thiện chí, mà từ những căn nguyên sâu xa đã ăn rễ trong tâm thức thời đại. Trước hết và dễ nhận thấy nhất, đó chính là nỗi sợ mất tự do. Tự do, trong quan niệm hiện đại, thường bị đồng hóa với khả năng giữ lại mọi lựa chọn, với quyền năng chưa bao giờ phải đóng cánh cửa nào. Người trẻ sợ hãi rằng, một khi đã gắn bó lâu dài, đã ký kết một giao ước nào đó – dù là hôn nhân, đời tu, hay một lời hứa bền vững nào khác – thì mọi lựa chọn cá nhân sẽ bị giới hạn, không gian phát triển sẽ bị thu hẹp lại. Họ tin rằng, chỉ cần giữ mọi cánh cửa mở, chỉ cần duy trì trạng thái lơ lửng của sự chưa-cam-kết, thì họ mới thật sự là chủ nhân của đời mình. Họ nhầm lẫn giữa sự tự do vô định hình và tự do có mục đích, giữa sự phóng túng của người lang thang và sự giải thoát của người biết mình thuộc về đâu. Họ không thấy rằng, chính sự cam kết, chính Giao ước, mới là sự chọn lựa tối thượng, là hành động trưởng thành nhất để biến tự do từ một khả năng mơ hồ trở thành một hiện thực có ý nghĩa.
Tiếp đến, một nguyên nhân sâu sắc hơn khiến người trẻ khó lòng tin vào Giao ước là sự bấp bênh và tính thay đổi chóng mặt của xã hội đương đại. Chúng ta đang sống trong một kỷ nguyên mà mọi thứ đều có thể bị thay đổi chỉ bằng một cú nhấp chuột, một thao tác lướt trên màn hình. Mối quan hệ có thể bắt đầu và kết thúc bằng tin nhắn, công việc có thể được tái cấu trúc chỉ sau một đêm, và ngay cả những sự thật tưởng chừng như vững chắc cũng bị thách thức bởi dòng thông tin luân chuyển không ngừng. Trong môi trường đầy biến động này, làm sao người trẻ có thể tin vào một điều gì đó được gọi là bền vững, là vĩnh cửu, là không hề thay đổi? Sự tin tưởng trở nên một nghệ thuật xa xỉ, một rủi ro lớn lao mà dường như không đáng để đánh đổi. Kinh nghiệm cá nhân và xã hội dạy họ rằng: mọi thứ đều có điều kiện, mọi lời hứa đều có thời hạn, và sự trung tín dường như chỉ còn là một lý tưởng lãng mạn đã lỗi thời. Họ không dám phó thác cuộc đời mình vào một tương lai được kiến tạo trên một lời hứa, bởi lẽ họ đã chứng kiến quá nhiều lời hứa bị bẻ gãy, quá nhiều giao ước bị hủy bỏ ngay trước mắt mình. Sự bấp bênh này tạo ra một vòng luẩn quẩn: vì xã hội bất ổn, họ không dám cam kết; vì không dám cam kết, họ càng góp phần làm cho xã hội thêm bất ổn và thiếu đi những nền tảng vững chắc.
Và sau cùng, nỗi e dè trước Giao ước còn xuất phát từ cảm giác thiếu ý nghĩa trong một thế giới mà chủ nghĩa vật chất và chủ nghĩa cá nhân đã biến mọi thứ thành tạm bợ. Nếu cuộc đời chỉ là một chuỗi những khoảnh khắc ngắn ngủi được nối tiếp nhau bởi những nhu cầu tiêu thụ, nếu sự tồn tại chỉ xoay quanh việc tối đa hóa lợi ích cá nhân, thì Giao ước, với những đòi hỏi khắt khe về sự trung tín và hy sinh, trở nên hoàn toàn xa lạ, thậm chí là vô lý. Giao ước đòi hỏi một cái nhìn vượt thời gian, một sự hy vọng vào điều không thể thấy, một sự gắn kết với mục đích thiêng liêng; trong khi đó, thế giới tạm bợ lại chỉ mời gọi sống trong sự hưởng thụ chớp nhoáng của hiện tại. Cảm giác thiếu vắng một mục đích tối hậu, một lý do để sống, một lý do để hy sinh, khiến người trẻ e dè trước bất kỳ sự ràng buộc nào đòi hỏi sự trung tín. Họ sợ rằng, khi trung tín với một điều gì đó, họ sẽ bỏ lỡ những cơ hội khác, họ sẽ đánh mất "sự thật" của riêng mình trong quá trình hòa mình vào "sự thật" của người khác hay của cộng đồng. Sự vắng bóng của ý nghĩa thiêng liêng đã biến Giao ước thành một gánh nặng, thay vì là một lời hứa cứu độ.
Tuy nhiên, chính trong bóng đêm của sự ngần ngại ấy, Ánh sáng Giao ước vĩnh cửu của Thiên Chúa lại càng trở nên rực rỡ và lôi cuốn hơn bao giờ hết. Đó là nơi duy nhất mà người trẻ có thể khám phá ra rằng để thật sự sống, họ cần phải thực hiện một cuộc "trở về với kinh nghiệm trung tín của Thiên Chúa". Trở về không phải là lùi bước, mà là neo lại linh hồn mình vào nơi duy nhất không bao giờ thay đổi. Kinh nghiệm trung tín của Thiên Chúa là câu chuyện về Tình yêu không điều kiện, là minh chứng cho thấy sự bền vững không phải là điều không tưởng, mà là bản chất của Đấng Tối Cao. Khi chiêm ngắm sự trung tín của Ngài, người trẻ được chữa lành khỏi vết thương sợ hãi sự thay đổi. Họ nhận ra rằng, dù thế giới có đảo điên đến mấy, có bấp bênh đến mấy, thì vẫn có một điểm tựa tuyệt đối, một lời hứa không thể bị bẻ gãy, một Giao ước không thể bị hủy bỏ. Sự trung tín của Ngài trở thành khuôn mẫu, thành động lực và thành lẽ sống cho sự trung tín của con người.
Từ sự trở về ấy, người trẻ được dạy dỗ và được mời gọi "học lại nghệ thuật tin tưởng và phó thác". Tin tưởng không phải là sự ngây thơ, mà là sự dũng cảm đặt cược tất cả vào sự tốt lành vô hạn của Thiên Chúa. Phó thác không phải là buông xuôi thụ động, mà là hành vi dâng hiến cao quý nhất, là lời khẳng định rằng: Con biết ai là người con tin, và con biết rằng Ngài có quyền năng giữ gìn điều con đã phó thác cho Ngài. Trong nghệ thuật này, người trẻ bắt đầu phân biệt được giữa sự kiểm soát ảo tưởng của cái tôi ích kỷ với sự bình an thật sự đến từ việc buông bỏ để Thiên Chúa hành động. Họ học cách sống bằng Lời Hứa của Ngài thay vì sống bằng những toan tính ngắn hạn của mình. Khi đã học được cách tin tưởng và phó thác, bức tường sợ hãi sụp đổ, và tâm hồn được mở ra để đón nhận một trải nghiệm hoàn toàn mới.
Và trải nghiệm mới mẻ ấy chính là "khám phá niềm vui sống trung tín". Niềm vui này hoàn toàn khác biệt với niềm vui hời hợt của sự thỏa mãn tức thì hay sự phấn khích của lựa chọn vô tận. Niềm vui sống trung tín là niềm vui sâu lắng, bền bỉ, được sinh ra từ sự kiên trì trong Tình yêu, từ việc hoàn thành lời hứa, từ sự thấy được hoa trái của sự cố gắng vượt qua chính mình. Chính sự trung tín trong Giao ước với Thiên Chúa đã dạy cho người trẻ biết thế nào là trung tín với bản thân, với người mình yêu thương, và với sứ mạng đời mình. Họ nhận ra rằng, chỉ trong giới hạn của Giao ước, trong vòng tay của Tình yêu trung tín, con người mới được phép nở rộ một cách trọn vẹn nhất. Sự trung tín không lấy đi tự do, mà ngược lại, giải phóng con người khỏi nô lệ của sự thay đổi liên tục, khỏi sự mệt mỏi của việc phải luôn tìm kiếm và không bao giờ tìm thấy. Nó mang lại sự định vị, sự an tâm và một ý nghĩa vững chắc cho mọi hành động.
Và hành trình trở về, học hỏi, và khám phá ấy cuối cùng dẫn người trẻ "hướng tới sống Giao ước Mới". Giao ước Mới không chỉ là một khái niệm thần học, mà là hiện thân của Chúa Giêsu Kitô, Ngôi Lời đã làm người và đã hiến mình trọn vẹn. Ngài là Giao ước sống động, là sự Trung tín tuyệt đối của Thiên Chúa được thể hiện giữa nhân loại. Sống Giao ước Mới chính là sống trong Tình yêu của Ngài, là để cho Lời Ngài hướng dẫn, là sẵn sàng hy sinh và dâng hiến như Ngài đã làm. Đó là lời mời gọi cao cả nhất để vượt qua nỗi sợ hãi cá nhân, vượt qua sự bấp bênh của thế giới để kiến tạo một thực tại mới trên nền tảng của Thập Giá và sự Phục Sinh. Giao ước Mới mời gọi người trẻ không chỉ trung tín với Thiên Chúa, mà còn trở thành những chứng nhân trung tín của Ngài giữa thế giới, mang niềm vui và sự bền vững của Tình yêu vĩnh cửu đến những tâm hồn đang ngần ngại và lạc lối. Đây chính là con đường duy nhất để đời sống không còn tạm bợ, mà trở nên một hành trình cứu độ đích thực, nơi mỗi ngày sống là một lời cam kết được đổi mới, một lời Giao ước được khắc ghi không phải trên bảng đá, mà trên chính trái tim con người.

Nguồn tin: Lm. Anmai, CSsR